Dolne Miasto, czyli Shitamachi, to część Tokio, której istnienia nie jest świadomy nie tylko przeciętny turysta, ale nawet doświadczony obieżyświat. Piotr Milewski zabiera czytelników w podróż do miejsca, które naznacza stolicę Japonii i jej atmosferę niemal od samego początku, a dzisiaj należy do kulturowo-historycznej tkanki miasta, bez której straciłoby ono swój charakter i specyfikę.
Takie na wpół legendarne i nieokreślone miejsca, znane głównie lokalnym mieszkańcom lub wytrawnym historykom, można znaleźć na każdym kontynencie. Paryż, Jerozolima, Damaszek, Hawana albo narosłe na azteckich świątyniach miasto Meksyk to tylko niektóre z nich. Historia Shitamachi to opis procesu powstania, rozwoju i modernizacji jednej ze światowych metropolii, w której coraz trudniej znaleźć ślady jej przedmodernizacyjnego kształtu i historycznych, nieraz bardzo dramatycznych lub krwawych, kontekstów. Japonia, kraj długiego trwania i niezwykle trwałej pamięci historycznej i kulturowej odmienności, zapisuje kolejne ślady swego rozwoju w przestrzeni w postaci buddyjskich czy szintoistycznych chramów, specyficznej architektury, pomników, ogrodów czy parków. Trudno komuś z Europy Środkowej, niszczonej wojnami i dziejowymi kataklizmami, nie spoglądać z zazdrością na tę unikalną symbiozę między naturą, człowiekiem, historią i kulturą, która jest tak charakterystyczna dla Kraju Środka. Zresztą nie tylko Europa Środkowa, ale także jej zachodnia część od co najmniej dwóch stuleci jest zafascynowana Japonią i jej dziedzictwem kulturowym.
Wędrówki Piotra Milewskiego po Dolnym Mieście odsłaniają warstwy lokalnych tradycji i zwyczajów odróżniających wschodnią część miasta od jej zamożniejszej, bardziej luksusowej i metropolitalnej zachodniej połowy. Okazują się one zresztą zaskakująco podobne do doświadczeń mieszkańców modernizujących się ośrodków miejskich w innych częściach świata. Przejście od wiejskiej lokalności do miejskości to doświadczenie, które wywarło wpływ na miliony ludzi na całym świecie w ciągu ostatnich stu pięćdziesięciu lat. To, czym Shitamachi odróżnia się od Paryża, Łodzi czy Detroit, to udane powiązanie między sięgającą wieków tradycją szogunatu, wpływami religijnymi buddyzmu i szintoizmu oraz ukształtowaną przez tradycję etyką pracy i stosunków międzyludzkich. Miejscowa społeczność jest unikalnym wytworem warunków historycznych i kulturowych. Autor opisuje rozmaite rytuały, festiwale i zwyczaje mieszkańców Dolnego Miasta, które w erze rewolucji technologicznej oraz pomimo złowrogiego procesu gentryfikacji, wciąż utrzymują spoistość tej części miasta. Dlatego też narracja Piotra Milewskiego to nie tylko opowieść reporterska, ale i hołd złożony jednemu z najbardziej niezwykłych miast na świecie.
Współpraca reklamowa z Wydawnictwem Świat Książki
Ewa Glubińska
Tytuł: Tokio. Opowieści z Dolnego Miasta
Autor: Piotr Milewski
Wydawnictwo: Świat Książki
Rok wydania: 2023
