Historia ludzkości w mitologicznym ujęciu musiała się rozpocząć od stworzenia pierwszej ludzkiej pary. Dziś już wiemy, że jest to grube uproszczenie, gdyż dla zachowania puli genowej tych par musiałoby być docelowo około dziesięciu tysięcy. Co prawda, pierwsi ludzie nie mogli wiedzieć, co to jest gen, ale bogowie, którzy ich stworzyli, powinni mieć o tym jakieś […]
Kategoria: mitologia grecko – rzymska
Eros i Psyche – romans wszechczasów
W mitach greckich, podobnie jak w każdej mitologii, znajdują się opowieści mające charakter alegoryczny i właściwie nie będące mitami w ścisłym tego słowa znaczeniu. Czymś takim jest opowieść o Erosie i Psyche, w której warstwa romantyczna została dorobiona do prostego filozoficznego stwierdzenia, że czym innym jest popęd seksualny, symbolizowany przez Erosa, a czym innym „miłość serca”, którą […]
Misteria i wyrocznie
Starożytni Grecy jawią się nam jako naród artystów i myślicieli. Nie zawsze uświadomiamy sobie, że ci ludzie raczej rzadko wykazywali się wrażliwością i wyższymi uczuciami, dzisiaj uważanymi za charakterystyczne dla sztuki czy filozofii. Nawet osławiona grecka demokracja niewiele miała wspólnego z tym, co dziś rozumiemy pod owym określeniem. Jej egalitaryzm dotyczył bowiem wyłącznie rodowitych Ateńczyków […]
Perseusz i Andromeda
Niedawno na ekrany kin wszedł remake klasycznego filmu „Zmierzch tytanów”, opowiadającego o miłości herosa Perseusza do księżniczki Andromedy. Jak to zwykle bywa, w filmach skupiono się głównie na wątku romantycznym, a resztę pominięto. Tymczasem historia Perseusza jest o wiele szersza, a zaczęła się w królestwie Argolidy, rządzonym przez Abasa. Poślubił on niejaką Aglae. Umierając, zostawił […]
Tezeusz, heros nieświęty
Pewnie każdy słyszał o kreteńskim labiryncie, zbudowanym przez Dedala oraz straszliwym potworze, który ponoć tam mieszkał. „Labirynt Minotaura”, „nić Ariadny”, to wyrażenia które na stałe weszły do języka potocznego. A co ma z tym wspólnego słynne „prokrustowe łoże” i „skrzydła Ikara”? Na to pytanie już pewnie trudniej odpowiedzieć. Jednak właściwym bohaterem mitu, z którego wywodzą […]
Prometeusz, puszka i swastyka
Prawie każdy zna opowieść o Prometeuszu, który podarował ludziom ogień. Przypisuje się ją starożytnym Grekom, choć w rzeczywiśtości jest to mit starszy od opowieści o bogach Olimpu i wywodzi się z Indii. Imię Prometheus, oznaczające przezorność, ma się nijak do przymiotów i dokonań tego najsławniejszego z tytanów, mitografowie uważają więc, że zostało ono urobione z […]
Syzyf i jego praca
Termin „syzyfowe prace” znany jest chyba wszystkim. Oznacza ciężką i mozolną robotę, wykonywaną bez nadziei na to, że kiedykolwiek zostanie uwieńczona powodzeniem. Ludzie wiedzą też na ogół, że jest to termin ukuty od króla Syzyfa, ukaranego za swe winy nakazem wtaczania pod górę ogromnego głazu. Nigdy nie udaje mu się dotoczyć ciężaru na szczyt, gdyż […]
Apollo – piękny tylko na zewnątrz
Gdy spytać przypadkowego człowieka, kto wśród bogów olimpijskich dzierżył palmę pierwszeństwa jako pierwszy w dziejach Mister Uniwersum, każdy oczywiście wskaże na Apollina. Syn Zeusa i tytanki Leto albo był rzeczywiście najpiękniejszym z bogów, albo się za takiego uważał i nikt nie śmiał wyprowadzać go z błędu. O, ten bóg, jak już sobie coś wmówił, lepiej […]