Magazyn kulturalno- literacki
„Via Carpatia” jest wiwisekcją procesu triumfalnego powrotu na salony środkowoeuropejskich populistów. Być może jednak nie odnieśliby oni tak spektakularnego sukcesu w ostatnich latach, gdyby nie działalność najważniejszego i najgłośniejszego z nich –Victora Orbana. To on rozpropagował pojęcie „demokracji nieliberalnej”, pod którym kryją się działania wyklinane lub wstydliwie ukrywane w ostatnich dekadach: oligarchizacja państwa, ergo: zawłaszczanie […]
Juan Francisco Ferrándiz w swej powieści opisał najmniej zapewne znaną część dziejów Europy. Okres kształtowania się europejskich królestw po parowiekowym załamaniu cywilizacyjnym, spowodowanym inwazją plemion germańskich i upadkiem cesarstwa zachodniorzymskiego, stanowił historyczny fenomen. Organizowanie się nowego typu społeczeństw feudalnych, rosnąca potęga Kościoła i arystokracji, konflikty między władzą świecką i papieżami zdecydowały o kształcie i losach […]
Z pewną przesadą, choć „Cieśniny” o niej nie wspominają, można stwierdzić, że od czasów greckich perypatetyków, ciekawskiego Marco Polo czy awanturnika Corteza pojęcie wędrowania zmieniło się niemal całkowicie. Wojciech Nowicki ustala tu nawet cezurę – była nią epoka romantyczna ze swoimi mrocznymi eksploracjami obszarów szaleństwa. Przedfreudowskie czasy kładły większy nacisk na aspekty kliniczne wszelkich anomalii […]
Od lat przez polski świat literacki przetacza się dyskusja o potrzebie stworzenia modelu polskiej powieści realistycznej. Tymczasem jednak rośnie liczba publikowanych opowieści „znieczulających” rany zadane w ciągu ostatnich stu trudnych lat polskiej historii. Kolejna część sagi pióra Grażyny Jeromin-Gałuszki wpisuje się w ten nurt. Tym razem poznajemy dzieje rodzin Odolańskich, Bohdanowiczów i Konarskich w czasie […]
Mikołaj Łoziński w swojej najnowszej książce portretuje nieistniejący już świat tarnowskich Żydów. „Stramer” to w istocie rodzinna saga z wielką i małą historią w tle. Gdzieś obok unoszą się delikatne opary wszystkich dwudziestowiecznych izmów. Głowa rodziny, Nathan, po powrocie z paroletniego pobytu w Ameryce nie jest na nie uwrażliwiony, ale już jego żonie Rywce wyrywa […]
W Polsce pamięć powinna znaleźć się na liście chorób genetycznych objętych przez NFZ specjalnym programem badań. Nie ma przed nią ucieczki, żadna wiarygodna wymówka nie pozwoli zapomnieniu wygrać w kategorii: „schorzenie narodowe”. Problem w tym, że w centrum Europy jest to dolegliwość wykazująca wysoki poziom agresji i złośliwości. Urodzeni w szczęśliwym wieku dziewiętnastym uważali jeszcze, […]
W pospiesznej epoce globalizacji wszystkie regiony pogranicza wydają się zbyt skomplikowane i niebezpieczne. Media przyzwyczaiły nas do wizji świata jednolitego, przewidywalnego, mdłego. Tymczasem wystarczy tylko zainteresować się historiami prowincji, a wtedy cała wizja dziejów uładzonych i jednokierunkowych może lec w gruzach. W Europie Środkowej zawsze kipiało od rozmaitych etnosów, nacjonalizmów, języków i krwawych zaszłości. Dariusz […]
Jarosław Czechowicz w „Toksyczności” nawiązuje do dobrych tradycji polskiej prozy psychologicznej. Bohaterka opowieści, Janina, w ostatnich momentach swojego życia dokonuje bolesnego rozrachunku ze sobą i światem, który ją zawiódł. Córka ojca alkoholika, ofiara domowej przemocy i biedy przez całe życie nie potrafi poradzić sobie ze stratą najbliższej osoby. Zdruzgotana żałobą, nienawidząca ojca „jaśnie pana”, całe […]