Magazyn kulturalno- literacki
Tak się składa, że żaden z mniejszych i większych narodów części Europy zwanej Centralną nie ma zamkniętych rachunków z ostatnią wojną światową. Paradoksalnie koszty kolektywnego zapominania, przemilczania niewygodnych lub skandalicznych faktów, wybielania wątpliwej jakości (anty)bohaterów pomimo upływu coraz większej liczby lat od światowej rzezi rosną w zastraszającym tempie. Zwalanie wszystkiego na „nazistów”, „hitlerowców” i „ludobójców” […]
Termin „melancholia” kojarzony jest najczęściej z mniej lub bardziej poetyckimi tekstami literackimi. Wedle encyklopedycznej definicji oznacza ona uczucie zasmucenia lub stan przygnębienia. Może być wywołana wspomnieniami lub rodzajem nostalgii za przeszłością. Melancholii i jej wszelkim odcieniom poświęcono dziesiątki rozpraw filozoficznych, poetyckich, teologicznych, a nawet astrologicznych (gdzie oczywiście dominuje temat jej władcy – Saturna). I choć […]
Każda proza ma swoje miejsca magiczne. Kolumbijczycy za sprawą Marqueza zyskali Macondo, Bułhakowowska Moskwa – piekielny piąty wymiar zlokalizowany przy ulicy Sadowej 302a, niepozorna Warmia – wieś Małe Grozy. Siedlisko to bardzo szczególne: ufundowane na śmiertelnej zarazie, żywocie dziadka Jerycha hodującego perły i mieszkańcach, z których każdy stanowi osobliwość. Łukasz Staniszewski w swoim zborze literackich […]
Kanwą literatury bywają często przeżycia najboleśniejsze, na zawsze zmieniające egzystencję autora i/lub bohaterów. „Kołysanka z huraganem” Justyny Wicenty to przykład takiej narracji. Autorka przeprowadza siebie i czytelników przez niezwykle intymny proces żałoby po stracie dziecka. Niespodziewanej, ujętej gdzieś w statystykach w rubryce: „nagła śmierć niemowlęca”. Przeżywanie utraty, walka z traumą po śmierci syna nie jest […]
Wojna w Syrii trwa już prawie dekadę i wcale nie ma zamiaru dobiec końca. Nikt nie jest w stanie wymienić wszystkich walczących organizacji, zaangażowanych w konflikt państw (zdaniem orientalisty profesora Piotra Balcerowicza uczestniczy lub uczestniczyło w nim ich ponad sześćdziesiąt) ani policzyć strat ludzkich. W ostatniej kategorii świat szybko przywykł do widoku uchodźców. Przyzwyczaił się […]
Josef Škvorecký był jednym z najważniejszych środkowoeuropejskich pisarzy opisującym tragiczne doświadczenia dwóch żarłocznych totalitaryzmów panujących jeden po drugim w tej części Europy. I czynił to po mistrzowsku, w stylu, za który wszyscy kochamy czeską literaturę. W opowiadaniach zamieszczonych w „Gorzkim świecie” celowo unika wielkich słów, wieczystych przysiąg, ciężkich klątw czy choćby moralizatorstwa. Cały dramat ludzi […]
Japonia od wielu stuleci jest obiektem fascynacji i zainteresowania Europejczyków. Do Polski fala japonizmu dotarła tak naprawdę z powojennym sukcesem gospodarczym i innowacyjnymi wynalazkami Kraju Kwitnącej Wiśni. Wielbiciele polskich seriali pamiętają zapewne postać inżynier Urszuli Nowowiejskiej z serialu „Czterdziestolatek” (rolę młodej i zorientowanej na karierę profesjonalistki zagrała Grażyna Szapołowska), która z rocznego pobytu w Japonii […]
Dubravka Ugrešić w swym tomie metafikcji podniosła lisa do rangi totemu pisarzy i literatury w ogóle. Nie tylko dlatego, że w folklorze i mitologii wielu regionów świata przypisuje się temu stworzeniu chytrość, przebiegłość, a także magiczną moc. Dla autorki lis jest ponadto migrantem pośród światami, kulturami, wędrowcem między sacrum i profanum, patronem biednych pisarzy (za […]