Zacznę od osobistego wtrętu. Od prawie dwudziestu lat nie mieszkam w Radomiu, odwiedzam go raz w roku. Nie znam jego historii, czego bardzo żałuję. Niestety, w czasach mojego liceum nie uczono jeszcze o Innym, nie pokazywano miasta jako miejsca wspólnego dla różnorodności. Cmentarz żydowski pokazywany był przez moich rodziców zawsze w drodze do ciotki i […]
Tag: Żydzi
Wchodzi koń do baru – Dawid Grosman
Tytułowa fraza „Wchodzi koń do baru” to znany na świecie początek dowcipów, trochę jak nasza baba przychodząca do lekarza. Jednak nie jest to zapowiedź zabawnej opowieści, choć jej bohaterem jest komik, akcja zaś dzieje się w jednym z klubów izraelskiego kurortu – Natenji. Dawid Grosman zabiera nas w mroczną podróż dzieciństwa chłopca z tzw. drugiego […]
Święto trąbek – Marta Masada
Święto trąbek to potoczna nazwa judaistycznego odpowiednika Nowego Roku, czyli święta Rosz ha-Szana. W dzień ten ma miejsce rytuał związany z wodą, w której oczyszcza się z grzechów. To oczywiście niezwykle uproszczone wytłumaczenie frazy, która pojawia się jako tytuł debiutu powieściowego Marty Masady. Pozwala ono jednak nakierować nas interpretacyjnie i przyjrzeć się drodze, jaką pokonuje […]
Strzępy pamięci – Vera Frister
Vera Frister wyraźnie zaznacza, że jej opowieść będzie intymna – to wędrówka w głąb jej pamięci, a więc relacja subiektywna, mimo iż wspomnieniom towarzyszy wgląd w dokumenty (które ocalały i do których – nie bez problemów i pomocy innych – dotarła).
Polacy – Żydzi. Kontakty kulturowe i literackie
Całkiem niedawno miałam przyjemność przeczytać zebrane artykuły związane z projektem „Kulturowe i literackie kontakty polsko-żydowskie. Historia i współczesność”. Tom nosi tytuł Polacy – Żydzi. Kontakty kulturowe i literackie i stanowi subsydium profesorskie Eugenii Prokop-Janiec. Co jest takiego nowego w tym dziele? Otóż artykuły nie skupiają się na ograniczeniach, na pewnych problemach w zaznaczaniu granic „my” […]
Jan Karski. Człowiek, który odkrył Holokaust
Ostatnio od wydawnictwa Alter otrzymałam rewelacyjny komiks. Taki, który dałoby się wprowadzić do kanonu lektur szkolnych, choć nie ukrywam, że pewien wątek związany z tłumaczeniem budzi moje oburzenie. Jan Karski. Człowiek, który odkrył Holokaust to komiks, którego scenariusz napisał Marco Rizzo, a rysunki wykonał Lelio Bonaccorso. Książka jest tłumaczeniem włoskiego wydania pt. Jan Karski. L’uomo […]
Klucze i Kasa. O mieniu żydowskim w Polsce pod okupacją niemiecką i we wczesnych latach powojennych 1939–1950
W 2011 roku książka Złote żniwa J.T. Grossa rozpoczęła rozległą debatę dotyczącą mienia pożydowskiego w Polsce. Z jednej strony pojawiły się głosy przytakujące historykowi, z drugiej jednak odezwało się przerażenie części narodu polskiego, która twierdzi, że to, o czym napisał badacz, nie jest prawdą. Nikt nie okradał Żydów, nikt bowiem nie rościł sobie pretensji do […]
Sonderkommando. W piekle komór gazowych – Shlomo Venezia
Nigdy nie jest zła pora, aby mówić o tym, co wydarzyło się w czasie II wojny światowej. Żadne miejsce nie jest nieodpowiednie, żeby przypomnieć o Holocauście, o tym, co człowiek zrobił innemu. Trzeba wciąż powtarzać. I to nie jest tak, że najlepiej zapomnieć. Bo Holocaust dzieje się cały czas, każdego dnia, i może się zdarzyć […]