Jaki wpływ na rezultat wyborów kampanii parlamentarnej 2015 roku miały media społecznościowe? Czemu ludzie korzystający z nich mają tak skrajne poglądy? Dlaczego nie sposób przeprowadzić tam merytorycznej dyskusji na polityczne tematy? Na te pytania opowiada książka Pawła Matuszewskiego Cyberplemiona.
Autor zaczyna swój wywód od wyjaśnienia, jak Internet zrewolucjonizował przekaz informacji, nie tylko tych dotyczących polityki. W mediach społecznościowych każdy jest odbiorcą, ale też każdy jest twórcą. Transformacja z jednego do drugiego następuje nawet przy zwyczajnym udostępnieniu lub przekazaniu dalej danego artykułu. Ponieważ twórców treści internetowych nie obowiązuje odpowiedzialność ani etyka, rezultatem ich działań jest zalew niezweryfikowanych, a często wręcz kłamliwych, informacji. Ten środek masowego przekazu sprzyja polaryzacji używających go członków społeczeństwa, ponieważ sami decydują o tym, jakie treści czytają. Im wyraźniejsza, bardziej skrajna wypowiedź, tym chętniej jest czytana, a kliknięcie symbolu polubienia lub serduszka nie nosi takiego samego ciężaru gatunkowego jak kompleksowe odniesienie się do wypowiedzi. Stąd też podziały pośród użytkowników, którzy, zależnie od treści, jakie im odpowiadają, tworzą tytułowe cyberplemiona.
Poruszając się w ramach socjologii analitycznej, doktor Matuszewski prezentuje zawiłości zachowań użytkowników mediów społecznościowych w przystępny sposób. Danych poddanych analizie jest ogrom, obejmują bowiem wszystkie treści opublikowane na facebookowych stronach ugrupowań politycznych i ich liderów. Sporo z nich zostało napisanych przez osoby, które dotąd nie interesowały się polityką – to portale internetowe umożliwiają niektórym politykom kontakt z nowymi, potencjalnymi wyborcami.
Szczególnie interesujące są fragmenty poświęcone dyskusjom w komentarzach, gdzie często ścierają się ze sobą zwolennicy dwóch przeciwnych opcji politycznych. Dyskusjom daremnym, bo kompromis jest praktycznie niemożliwy bez wzajemnej sympatii, a tę trudno nawiązać bez bezpośredniego kontaktu. Tu przeszkodą są również osoby trzecie, wspierające użytkowników o podobnych poglądach. Robią to poprzez polubienia (utwierdzające daną osobę w przekonaniu, że ma rację) lub wtrącanie się do dyskusji. 96,3% użytkowników lajkowało treści opublikowane na stronie tylko jednego ugrupowania politycznego. W takich warunkach trudno o dyskusję, bardzo łatwo za to o kłótnię.
W książce, obok metodyki, pełno jest danych, liczb i procentów, nieuniknionych w tego typu analizie. Nie będę zdradzał, jak przedstawiają się statystyki, prowadziłoby to bowiem do pewnej trywializacji ogromu pracy włożonej w ich zbieranie, pogrupowanie i analizę. Zamiast tego po prostu zachęcam do sięgnięcia po tę pozycję i to jak najszybciej, przed wyborami samorządowymi.
Tytuł: Cyberplemiona. Analiza zachowań użytkowników Facebooka w trakcie kampanii parlamentarnej
Autor: Paweł Matuszewski
Liczba stron: 369
Rok wydania: 2018
Wydawnictwo: PWN
