Aby nie odbiegać zbyt daleko od przyjemnego bożonarodzeniowego klimatu, tym razem w dziale mitologii artykuł o istotach, które z owym czasem mają co nieco wspólnego. Chodzi o elfy, niekiedy przedstawiane w roli pomocników Świętego Mikołaja. Ale znane są nie tylko z tej zaszczytnej funkcji. W dzisiejszych czasach owe stworzenia zrobiły zawrotną karierę w popkulturze. Co […]
Kategoria: mitologia skandynawska
Po nitce do kłębka – od Śpiącej Królewny do Norn
Wiem, gdzie jesion stoi, Yggdrasill się zowie, Lśniącą wilgotnością pień jego zroszony; Z niego idzie rosa, co w dolinach spada, Koło Urd studni wciąż zielony stoi. Stamtąd przybyły dziewy wszechwiedzące, Trzy, z owej sali, co pod drzewem stoi; Urd zwie się pierwsza, a druga Werdandi -rytowały w drzewie– Skuld na imię trzeciej, Postanawiały losy, […]
Stwory z morza rodem
Jak wiadomo, morze jest szerokie i głębokie. To obszar dość pokaźny, a przy tym trudny do zbadania. Nawet w dzisiejszych czasach nie do końca wiemy, co kryją podwodne głębiny, a cóż dopiero mówić o wiedzy, jaką posiadali na ten temat średniowieczni wikingowie. Gdyby skandynawskie morze zamieszkiwali tylko Aegir, Ran i ich dziewięć córek, byłoby ono […]
Co czyha w morskich głębinach?
Wikingowie byli bardzo mocno związani z morzem. Nic w tym dziwnego. Żyli z wypraw łupieżczych, a ich powodzenie zależało w dużej mierze od pomyślnych wiatrów i spokojnego morza. A woda to żywioł wyjątkowo kapryśny i nieobliczalny. W mitologii skandynawskiej moce natury wiązano z olbrzymami, istotami starszymi niż bogowie. Jednym z nich był władca morza Aegir, […]
Mimir – bardzo mądra głowa
Dość powszechne jest zaczerpnięte z kultury ludowej i utrwalone przez wiele dzieł literackich i filmowych wyobrażenie olbrzymów jako istot prostych (by nie napisać prostackich) i głupich. Przykładem może być słynna kłótnia trolli w „Hobbicie” o to, jak przyrządzić krasnoludy, która zakończyła się dla olbrzymów niezbyt wesoło. Pochłonięte bezsensownym sporem nie zauważyły nadchodzącego świtu, który obrócił […]
Olbrzymi – chaos wiecznie żywy
Każda mitologia oprócz panteonu bóstw posiada także galerię istot nadprzyrodzonych, o mniejszej lub większej mocy i zdolnościach. Bywają one przyjazne ludziom i bogom albo wręcz przeciwnie – toczą z nimi wojny i dokuczają na przeróżne sposoby. Nie inaczej jest w mitologii skandynawskiej. Ważną rolę odgrywają w niej między innymi olbrzymi, wielokrotnie wspominani w poprzednich artykułach.
Zapomniane boginie
Z mitologią skandynawską kojarzą się przede wszystkim bóstwa męskie, takie jak Odyn czy Thor. Doskonale pasują do obecnego w popkulturze wyobrażenia wikingów jako ludu parającego się przede wszystkim wyprawami łupieżczymi. Gdzieś w tym obrazie bóstwa kobiece po prostu giną. No może z wyjątkiem Freji, która całkiem dobrze odnajduje się w naszej rzeczywistości. Od jej imienia […]
Odyn – bóg o wielu obliczach
Odin zwę się teraz, dawniej Ygg się zwałem, Thundrem byłem w swoim czasie; Wakr i Skilfing, Wafudr i Hroptatyr, Gautr i Jalk wśród bogów, Ofnir i Swafnir – oni wszyscy Zjednoczeni we mnie jedynym¹. Odyn to niekwestionowany przywódca wśród Asów, choć, jak już wspominałam w poprzednim artykule, nie zawsze tak było. Pierwotnie na […]