Wiele osób uważa, że historię tworzyli mężczyźni. Stąd też liczne portrety i dzieła przedstawiające mężnych królów, heroicznych bohaterów czy zatroskanych o los świata myślicieli przeciwstawiają ich milczącym i w założeniu godzącym się na swą pasywną rolę kobietom. Tylko czasami gdzieś z mroku dziejów wyłoni się jakaś niewiasta, która starała się, według narracji tradycjonalistów, dorównać mężczyznom […]
Kategoria: Esej
Metamorfozy doni Graci
Na początku XVI wieku wszystko było inne, niż zaledwie 20 wcześniej. Znany dotąd Europejczykom świat poszerzył się dzięki wyprawie nikomu wcześniej nieznanego Krzysztofa Kolumba. Wizjonerski żeglarz mógł spełnić swoje marzenie dzięki poparciu jednej z najwybitniejszych władczyń ówczesnej Europy-Izabeli Kastylijskiej, zwanej także Katolicką. Królowej udało się spełnić marzenie pokoleń jej wybitnych przodków – ostatecznie pokonać Arabów […]
Po co czytać feministycznie?
Feminizm kojarzy się większości z walką o równe prawa kobiet i mężczyzn. Kojarzy się ideologicznie, a jak wiemy – szczególnie w naszym (postkomunistycznym kraju) wszelkiego rodzaju ideologie nie są mile widziane. Feminizm jednak ewoluował i sięga nie tylko do tego, co związane z sytuacją czy pozycją kobiet. Dziś feminizm to zwrócenie uwagi na wszystkich wykluczonych, […]
Przeciw interpretacji i inne eseje – Susan Sontag
Jerzy Pilch napisał o niej felieton „Głupota Susan Sontag” – czyżby nie był w stanie znieść jej ogromnej inteligencji, przeciw której w gruncie rzeczy nie miał żadnych argumentów? Po prostu nie zgadzał się z opiniami pisarki. Jednak na książkę tej niezwykłej intelektualistki ostatnich dziesięcioleci czytelnicy i czytelniczki czekali pół wieku – tyle czasu bowiem minęło […]
Moja sztuka protestu – Elfriede Jelinek
Książek Jelinek nie czyta się dla przyjemności, dla relaksu. Są to bowiem teksty, których język, narracja, bohaterowie szokują. Nie potrafimy określić, czy ich postępowanie jest dobre, czy złe, czy wybory są słuszne, a reakcje – prawidłowe, bo nic tu nie jest jednoznaczne. Wszystko to jednak budzi nas tak, jak obudziłby nas krzyk sąsiada w środku […]
Moment niedźwiedzia – Olga Tokarczuk
Książka naszych czasów, naszych niepokojów i kompleksów. Olga Tokarczuk nie przestaje szukać dla siebie nowych form wyrazu. Po moralnym thrillerze „Prowadź swój pług przez kości umarłych” oddaje nam do dyspozycji zbiór tekstów z lat 1997-2011. Tematy poruszane od ponad dekady, wracają w nowej uporządkowanej wersji. Mimo że „Moment niedźwiedzia” jest osobistym, wręcz intymnym wglądem w […]
Kawa – Božidar Jezernik
Należę do szerokiego grona osób, które rozpoczynają dzień od parującej filiżanki kawy. Jak dotąd ten zwyczaj wydawał mi się tak naturalny, jakby od zarania dziejów ludzie w ten sam sposób celebrowali poranki. Tymczasem książka autorstwa Božidara Jezernika, słoweńskiego antropologa i etnologa pt.: „Kawa” rzuca zupełnie odmienne światło na tradycję spożywania kawy oraz jej burzliwe pochodzenie. […]
Esej konkursowy – Żaneta Lewandowska
W jakich momentach życia kolory mają dla Ciebie znaczenie? Kiedy o nich myślisz i co wtedy dla Ciebie oznaczają? Słyszę szelest, odwracam się powoli. Chcę dostrzec początek jej uśmiechu, kiedy na mnie patrzy. Ma wtedy magicznie zielone oczy, trochę skundlone, bo niejednolite. Tęczówki podbarwione złotym brązem, usiane plamkami z uczuć. Właśnie wtedy moje myśli uciekają […]