Ostatnim razem przyglądaliśmy się powstaniu świata według Hindusów. Teraz najwyższa pora wprowadzić was w bogaty panteon ich bóstw i demonów. Tradycyjnie zaczniemy od głównych bohaterów, a zatem pałeczka pierwszeństwa przypadnie Brahmie, bóstwu o trzech twarzach z wysoko upiętymi włosami, siedzącemu na kwiecie lotosu, w rydwanie, który ciągną łabędzie.
Brahma razem z Śiwą i Wisznu tworzy tzw. trimurti, czyli hinduistyczną trójcę. Jemu również przypisuje się stworzenie świata. Według tej wersji mitu Brahma narodził się ze Złotego Jaja złożonego w pierwotnych wodach albo powstał z kwiatu lotosu wyrastającego z pępka boga Wisznu, bądź też został powołany do życia przez Śiwę.
Przed nastaniem Pierwszej Nocy świat został zniszczony przez wielki, ognisty kataklizm, dlatego aby Pierwszy Dzień miał w ogóle szansę zaistnieć, Brahma musiał go odtworzyć. Stąd wziął się cykl dnia i nocy. Ma on powtórzyć się 100 razy, zanim nastąpi wielka zagłada świata i powrót do pierwotnego kosmicznego jaja, będącego początkiem wszystkiego. Według kolejnej wersji w rzeczywistości świat powstał z wydechu Brahmy, który przerwał swój sen na jeden dzień, trwający na ziemi dwa miliardy lat. Potem Brahma ponownie pogrąży się w drzemce, a świat wtedy przestanie istnieć.
Brahma pragnie posiadać partnerkę.
W tym celu podzielił się na kobietę i mężczyznę. Jego kobieca część wystraszyła się męskiej i uciekła. Brahma odwrócił się więc, aby na nią spojrzeć. Ona uciekała jednak tak uparcie, że skierowała się kolejno we wszystkie cztery strony świata, a na koniec skoczyła wysoko do góry. Z tego też powodu Brahma ma czasami cztery twarze, a w niektórych przedstawieniach nawet pięć. Ponieważ sam stworzył niewiastę, była ona też uznawana za jego córkę, co nie przeszkadzało mu spłodzić z nią różnych zwierząt i w końcu ludzi. Za każdym razem kobieta zmieniała swoją postać, żeby skutecznie się przed nim ukryć, jednak Brahma zawsze znajdował do niej drogę. Z umysłu boga narodzili się również jego synowie – wieszczowie i kapłani, którzy nie chcieli się dalej rozmnażać. Brahma musiał zatem powołać do życia ród książęcy, rzemieślników oraz najniższy stan ludzi zamieszkujących ziemię. Każdej z tych istot nadał też płeć. Na koniec, kiedy powstało już wszystko, każdemu stworzeniu wyznaczył właściwe miejsce, Indrę zaś mianował władcą bogów i poskramiaczem demonów. Sam pozostawił sobie bezpieczną rolę doradcy oraz sędziego. Miał się kojarzyć z mądrością i sprawiedliwością.
Kolory Brahmy
Bóg lubuje się w kolorze białym, ponieważ to barwa doskonała, która skupia w sobie wszystkie inne kolory. Czasami ukazuje się w kolorze żółtym, którym charakteryzuje się wnętrze lotosu. Jednym z atrybutów Brahmy jest biała gęś, ptak związany z wodą, symbolizujący myśl, dźwięk i szybkość. Z czterech ust stwórcy, nazywanego również najlepszym mówcą i poetą, płynie święta mądrość ksiąg Wed. To on odpowiada za rozwój teatru, muzyki i tańca.
Cztery głowy Brahmy widzą wszystko, znają doskonale przeszłość i teraźniejszość, a także wiedzą, co wydarzy się w przyszłości. Dzięki temu bóg ten jest prawem i ładem kosmicznym oraz Losem, który wyznacza życie ludzkie i nadzoruje naturę.
Czas według Brahmy
Brahma podzielił czas na cztery wielkie jugi – okresy, z których każdy trwa przynajmniej 400 tysięcy lat. Każda juga rozpoczyna się wielkim świtem i kończy zmierzchem bogów. Krtajuga to epoka, kiedy wszyscy ludzie byli mądrymi i prawymi kapłanami – braminami, nikt nie znał też zła i pychy. Demony nie istniały, a światem rządziło prawo. Potem nastała epoka, w której ludzie czcili już nie jedną, a cztery księgi Wed, tzw. tretajuga. Wtedy to zaczęto składać ofiary, które dawały ludziom wyzwolenie. Mimo to wciąż panowała szczodrość, dbano również o wypełnianie obowiązków. W trzecim okresie, dwaparajudze, na świecie rozszalały się plagi, nieszczęścia i grzechy. Ludźmi zawładnęła chęć posiadania dóbr. Zaczęły więc powstawać prawa i obowiązki człowieka, a ludzie podzielili się na stany. Zniknęła równość i sprawiedliwość. Najtrudniejsze czasy nadeszły jednak razem z nastaniem kalijugi. Wówczas naruszono równowagę między dobrem a złem, zanikły cnota, prawość, sprawiedliwość i prawdziwa wiara. Ludzie przestali brać pod uwagę świętą naukę Wed. Wszędzie szerzyły się choroby, nędza, niezgoda i zawiść. Ten okres trwa po dzień dzisiejszy i ma nie skończyć się przez 432 tysiące lat. Świat za sprawą Brahmy ulega cyklicznej zagładzie i stwarzaniu. Podobnie jak i sam Brahma.
Brahma podsumowanie
Z początku Brahma był bardzo popularnym bogiem. Z jego rozkazu miał narodzić się Wisznu. Z jego zmarszczonego czoła miał wyskoczyć na świat Śiwa. Niestety, w późniejszym okresie, gdy w Indiach popularne stawały się wielkie eposy, Brahma stracił pozycję. Pozostała mu tylko rola wielkiego doradcy. To Wisznu i Śiwa kształtowali świat. Brahma nie wzbudzał też powszechnego strachu, dlatego wyznawcy uważali, że nie trzeba zabiegać o jego względy. Na domiar złego groźny Śiwa spalił mu piątą głowę, która podobno go obraziła, nie okazując mu należnej czci.
Magdalena Pioruńska
komentarz