Magazyn kulturalno- literacki
O czym świadczy rozpoczęcie swojego memuaru (będącego jednocześnie traktatem socjologicznym) od opisu seksu analnego? Czy ma to przyprawić czytelników o dreszczyk ekscytacji o voyerystyczym podłożu? Czy to zwykła estetyka szoku? Czy też przekroczyliśmy już to tabu, ale wciąż brakuje nam reprezentacji kobiecej przyjemności czerpanej z seksu analnego, co zresztą autorka zauważa i próbuje ten braku […]
Waldemar Bawołek, najciekawszy bodaj polski prozaik ostatnich lat, uraczył swoich czytelników i wielbicieli kolejną książką. „Pomarli” to kolekcja krótkich narracji poświęconych nie tylko umarłym, ale przede wszystkim pamięci, jej władzy nad nami i temu, co z tym faktem robimy. „Pomrzeć” w archaicznej polszczyźnie w odniesieniu do grupy osób oznaczało odejście jednego po drugim jej członków. […]
Tak się składa, że żaden z mniejszych i większych narodów części Europy zwanej Centralną nie ma zamkniętych rachunków z ostatnią wojną światową. Paradoksalnie koszty kolektywnego zapominania, przemilczania niewygodnych lub skandalicznych faktów, wybielania wątpliwej jakości (anty)bohaterów pomimo upływu coraz większej liczby lat od światowej rzezi rosną w zastraszającym tempie. Zwalanie wszystkiego na „nazistów”, „hitlerowców” i „ludobójców” […]
Josef Škvorecký był jednym z najważniejszych środkowoeuropejskich pisarzy opisującym tragiczne doświadczenia dwóch żarłocznych totalitaryzmów panujących jeden po drugim w tej części Europy. I czynił to po mistrzowsku, w stylu, za który wszyscy kochamy czeską literaturę. W opowiadaniach zamieszczonych w „Gorzkim świecie” celowo unika wielkich słów, wieczystych przysiąg, ciężkich klątw czy choćby moralizatorstwa. Cały dramat ludzi […]
„Via Carpatia” jest wiwisekcją procesu triumfalnego powrotu na salony środkowoeuropejskich populistów. Być może jednak nie odnieśliby oni tak spektakularnego sukcesu w ostatnich latach, gdyby nie działalność najważniejszego i najgłośniejszego z nich –Victora Orbana. To on rozpropagował pojęcie „demokracji nieliberalnej”, pod którym kryją się działania wyklinane lub wstydliwie ukrywane w ostatnich dekadach: oligarchizacja państwa, ergo: zawłaszczanie […]
Z pewną przesadą, choć „Cieśniny” o niej nie wspominają, można stwierdzić, że od czasów greckich perypatetyków, ciekawskiego Marco Polo czy awanturnika Corteza pojęcie wędrowania zmieniło się niemal całkowicie. Wojciech Nowicki ustala tu nawet cezurę – była nią epoka romantyczna ze swoimi mrocznymi eksploracjami obszarów szaleństwa. Przedfreudowskie czasy kładły większy nacisk na aspekty kliniczne wszelkich anomalii […]
W Polsce pamięć powinna znaleźć się na liście chorób genetycznych objętych przez NFZ specjalnym programem badań. Nie ma przed nią ucieczki, żadna wiarygodna wymówka nie pozwoli zapomnieniu wygrać w kategorii: „schorzenie narodowe”. Problem w tym, że w centrum Europy jest to dolegliwość wykazująca wysoki poziom agresji i złośliwości. Urodzeni w szczęśliwym wieku dziewiętnastym uważali jeszcze, […]
W pospiesznej epoce globalizacji wszystkie regiony pogranicza wydają się zbyt skomplikowane i niebezpieczne. Media przyzwyczaiły nas do wizji świata jednolitego, przewidywalnego, mdłego. Tymczasem wystarczy tylko zainteresować się historiami prowincji, a wtedy cała wizja dziejów uładzonych i jednokierunkowych może lec w gruzach. W Europie Środkowej zawsze kipiało od rozmaitych etnosów, nacjonalizmów, języków i krwawych zaszłości. Dariusz […]