Najnowsza powieść Magdaleny Zimniak opowiada o mroku skrywającym się w duszy człowieka. O zagubieniu w pragnieniach rodzących się z kompleksów lub niezaspokojonych potrzeb, jakie człowiek chowa głęboko w swoim wnętrzu. To także książka o braku zrozumienia prowadzącym do zobojętnienia między najbliższymi.
W pozornie szczęśliwej rodzinie Mielczarków dochodzi do tragedii – znikają dzieci. W czasie poszukiwań wychodzą na jaw pilnie strzeżone tajemnice rodziców. Dopiero nieszczęście doprowadza do konfrontacji bohaterów z własnym sumieniem. Joanna wyrzuca sobie przede wszystkim, że zwlekała z pomocą córce, gdy ta zwierzała jej się ze swoich bolączek. Nawet słowem nie wspomina jednak o romansie z farmaceutą. Andrzej również nie może sobie darować, że nie porozmawiał z żoną o dziwnym zachowaniu Ady. Z pokorą zaś przyznaje się do zdrady – pocałunku z koleżanką z pracy. Żadne z nich nie wie, że ich 13-letnia córka szukała pomocy u psychoterapeuty. Dziewczynkę dręczy nerwica natręctw, nie może poradzić sobie z makabrycznymi wizjami, w których zabija małego braciszka.
Zimniak znakomicie buduje napięcie – już w prologu tworzy niezwykły klimat. Od razu wiemy, że będziemy mieli do czynienia z trudnymi tematami, mroczną fabułą, skrywającą wiele niebezpiecznych sekretów. Jednak początkowy niepokój, gęsta atmosfera i poczucie zbliżającego się zagrożenia w pewnym momencie się rozmywają. Dynamiczna, pełna niepokojących sytuacji akcja zostaje zastąpiona serią spowalniających zdarzeń – zarówno postacie, jak i narracja popadają w pewien marazm.
Fabuła „Odezwij się” wyznaczona została przez łańcuch przyczynowo-skutkowy. Autorka postawiła bohaterów przed trudnymi dla nich decyzjami. Każdy z tych wyborów ma swoje konsekwencje – co ciekawe, można dostrzec tu pewną kwalifikację grzechów. Czyli najgorszą, godną potępienia osobą okaże się ta, która ma najwięcej na sumieniu.
Warstwa psychologiczna została solidnie zbudowana, z zachowaniem wszelkiego prawdopodobieństwa, poza małymi wyjątkami – policja sugeruje, że to cierpiąca na zaburzenia obsesyjno-kompulsywne Ada mogła skrzywdzić brata (choć mają opinie dwóch specjalistów, że to mało prawdopodobny scenariusz). Rodzice nie wierzą w winę córki i szukają porywacza wśród swoich znajomych. Andrzej wpada w paranoję, dokonuje irracjonalnych wtargnięć do cudzych mieszkań, podejrzewa niemal wszystkich. Joanna zadowala się tymczasem wiedzą, że nikt z jej otoczenia nie jeździ czarnym samochodem, do którego – według mało wiarygodnego pijaczka – dobrowolnie wsiadły dzieci. Kobieta zaczyna mieć wątpliwości i wpada na rozwiązanie dopiero wtedy, gdy czytelnik już wszystko wie. Drugim wyjątkiem jest dla mnie nie do końca wiarygodne, bo zbyt szybkie, aklimatyzowanie się postaci do zaistniałych sytuacji (widoczne w dalszych partiach powieści).
Zimniak od początku daje do zrozumienia, co się wydarzy. Autorka właściwie niczym nie zaskakuje. Potrafi za to zaszokować, oczywiście w ramach prawdopodobieństwa zdarzeń. Nie oszczędza przede wszystkim nastoletniej Ady. Finał tej opowieści pozostawia sugestywną informację, że to nie koniec dramatycznych zdarzeń w życiu trzynastolatki.
Nie sposób jednoznacznie ocenić tej książki. Z jednej strony początek zapowiada naprawdę znakomitą lekturę, ale potem jest tak, jakby pisarka chciała tak bardzo pokazać umysł obezwładniony obsesyjną żądzą, że zignorowała wszystko inne. Doprowadziło to do nużących obserwacji działań tego bohatera. Jedynie fragmenty pamiętników Ady wprowadzają tu nieco ożywienia i emocji. Z pewnością „Odezwij się” to lektura, która potrafi zatrzymać czytelnika i sprowokować do głębokich refleksji. Ale tylko pod warunkiem, że dotrwa on do końca powieści.
Kinga Młynarska
- Tytuł: Odezwij się
- Autor: Magdalena Zimniak
- Okładka: miękka
- Liczba stron: 368
- Data wydania: 2017
- Wydawnictwo: Prozami
