„Villette” Charlotte Bronte jest pierwszą typową powieścią psychologiczną w historii literatury. Jej tematem są przeżycia Lucy Snowe, młodej kobiety zmuszonej do samotnego borykania się z życiem po stracie najbliższej rodziny. Napisana jest w formie wspomnień. Ukazuje emocje i sposób odbierania świata przez bohaterkę. To bardzo obszerne i wnikliwe „studium duszy”, wprawiające czytelnika czasami w zdziwienie, czasami współczucie. A jeszcze innym razem irytuje i wywołuje złość.
Otwieramy karty powieści i przenosimy się do XIX wieku. Lucy Snowe, osierocona w dzieciństwie bohaterka książki, pracuje na pensji. Radzi sobie zupełnie nieźle. Jest dobrą nauczycielką, docenianą przez przełożoną i uczennice. Gorzej wypada jej życie osobiste. Tłumi w sobie i wyrzeka się uczucia do młodego, przystojnego doktora, Johna Brettona. Po pewnym czasie, po pełnych sprzeczności rozważaniach, wahaniach i odkryciach dochodzi do wniosku, że jednak kocha tego starszego o prawie piętnaście lat, trochę dziwnego i tajemniczego kolegę z pracy. W końcu udaje jej się uporać z wątpliwościami i postanawia wyjawić mu swoje uczucie. Na szczęście monsieur Paul okazuje się człowiekiem prawym, mającym wspaniałe serce. Lucy odpędza swoje demony, zaczyna myśleć, że i ona może być szczęśliwa. Zakończenie powieści jest niestety nie takie, jakiego się spodziewalibyśmy.
Utwór zachwyci czytelnika potrafiącego wczuć się w przeżycia Lucy Snowe, a tak naprawdę w przeżycia Charlotte Bronte, ponieważ „Villette” jest książką w dużej mierze autobiograficzną. Charlotte Bronte bowiem w obszernych fragmentach przelała na karty książki stan własnej duszy, załamań psychicznych, czasami rozpaczy. Jej stan ducha, zamknięcie w sobie, mistycyzm, oddzielenie świata wewnętrznego od zewnętrznego, a także rozważania psychologiczne i depresję.
Książka odniosła wielki sukces. Bronte okazała się mistrzynią psychoanalizy. Jej opowieść wciąga i daje do myślenia. Zmusza do zastanowienia się. Współcześni okrzyknęli ją dziełem niesamowitym, najbardziej zdumiewającym, utworem odwołującym się do świadomości. Trzeba tę książkę koniecznie przeczytać po to, aby zrozumieć, co jest w nas i co ma wpływ na naszą psychikę.
„Villette” urzeka też dokładnością, wręcz fotograficznym odzwierciedleniem życia XIX-wiecznej Anglii. Oczywiście, język utworu jest zgodny z duchem epoki i obfituje w retoryczne ozdoby, rozwlekłe refleksje i długie opisy. Jednak chociaż czasami nuży, maluje niezwykle obrazowo zasady wychowania młodych ludzi, stopień wykształcenia i inteligencji ich rodziców, a co za tym idzie, całego ówczesnego społeczeństwa.
Klaudia Maksa
Ocena: 5/5
Tytuł: Villette
Autor: Charlotte Bronte
Liczba stron: 656
Okładka: twarda
Wydawnictwo: MG