Nowy film Lee Danielsa to z jednej strony historia Cecila Gainesa (Forest Whitaker), czarnoskórego kamerdynera zatrudnionego w Białym Domu, który na przestrzeni trzech dekad służył siedmiu prezydentom. Z drugiej: postać głównego bohatera stała się dla reżysera fundamentem do stworzenia szerokiego kontekstu historyczno-politycznego i ukazania walki z rasizmem w Stanach Zjednoczonych.
Tym, co spaja wielowątkowy film Danielsa jest centralna postać. Cecila Gainesa poznajemy jako małego chłopca, który wraz z rodziną niewolniczo pracuje na plantacji bawełny. Absurdalność śmierci ojca już na zawsze ukształtuje Cecila jako osobę, która będzie trzymać się z dala od polityki rasowej i bez słowa sprzeciwu pracować dla białych. Daniels pokazuje nam głównego bohatera w przestrzeni Białego Domu i domu rodzinnego, poznajemy go jako kochającego męża, ojca, wzorowego pracownika. Kiedy do jego ustabilizowanego życia wdziera się dramat, którego nosicielem jest syn (David Oyelowo) angażujący się w politykę antyrasistowską, staje przed ważną próbą charakteru.
Prawdopodobnie film nie byłby tak zachwycający, gdyby nie to, że dzieje głównego bohatera zostały tak mocno osadzone w realiach historycznych. Cecil, jak wiemy, nie chce angażować się w walkę z białymi, ale zewsząd otacza go problem rasizmu – formujące się radykalne ruchy antytolerancyjne, bunt syna przeciwko nienawiści rasowej, który staje się następstwem kryzysu w rodzinie. Zwłaszcza w pracy Cecil jest wyjątkowo blisko problemu, kiedy każdy prezydent, dla którego pracuje musi przyjąć oficjalne stanowisko odnośnie polityki rasistowskiej.
Daniels ukazuje głębię swoich postaci, ale wyciska z nich także ostatnie soki, by skleić historyczną fabułę. Dzięki temu udaje mu się szeroko ująć problem niewolnictwa i rasizmu wraz z całym procesem umacniania się tej ideologii w Stanach Zjednoczonych. Do tego dokumentuje odrodzenie i działalność Ku-Klux-Klanu, misję Martina Luthera Kinga, formowanie się Czarnych Panter itd. Nawet cofnięcie się do dzieciństwa głównego bohatera Daniels wykorzystuje jako świetną sposobność do skrótowego, ale jakże sugestywnego zobrazowania Stanów Zjednoczonych lat 20.-30., kiedy niewolnictwo było na porządku dziennym.
Dokładnie zobrazowany w całej tej historii został także konflikt pokoleń, gdzie to młodzi podejmują walkę z białymi, a ich rodzice, wychowani w systemie niewolniczym nie wiedzą jak się zachować. Lee Daniels zrobił film wysokiej klasy, pokazujący dramat jednostki uwikłanej w dziejowy konflikt oraz dający świeży ogląd na historyczny problem rasizmu. Dodatkowo zachęcająca może być obsada, w której odnajdziemy takie gwiazdy jak: Jane Fonda, Robin Williams czy Lenny Kravitz oraz niezastąpione kreacje Foresta Whitakera i Oprah Winfrey.
Ewa Jezierska
Ocena: 5/6
Reżyseria: Lee Daniels
Tytuł oryginalny: The Butler
Premiera polska: 26 grudnia 2013
Produkcja: USA
Występują: Forest Whitaker, Oprah Winfrey, John Cusack, Jane Fonda, Cuba Gooding Jr., Terrence Howard, Lenny Kravitz, James Marsden, David Oyelowo, Alex Pettyfer, Vanessa Redgrave, Alan Rickman, Liev Schreiber, Robin Williams, Yaya Alafia, Aml Ameen
Dystrybutor: Kino Świat
