Kategoria: Literatura faktu

Podcięte skrzydła kanarka – Bartłomiej Rabij

„I nawet jeśli Brazylia wygra u siebie Copa America 2019, to nie będzie oznaczało, że jest lepiej”, prorokuje na końcu swojej książki dziennikarz i ekspert telewizyjny. W istocie Brazylia turniej wygrała, w dodatku występując bez swojego najlepszego zawodnika, Neymara, ale styl, w jakim tego dokonała, nie miał wiele wspólnego z joga bonito, piękną grą, z […]

Jurata. Cały ten szpas – Anna Tomiak

Anna Tomiak opisuje historię jednej z legendarnych miejscowości polskiego wybrzeża, powstałej z marzeń o polskim kurorcie na amerykańską miarę i ekskluzywności równej Lazurowemu Wybrzeżu. Do tego zlokalizowanym w miejscu tak niedostępnym, że było ono znane jedynie Wikingom i Kaszubom. Etymologia nazwy półwyspu Hel, na którym znajduje się Jurata, przez wielu znawców wywodzona jest od „heel”, […]

Christopher Skaife „Strażnik kruków. Moje życie wśród kruków w Tower”

Każdy ze strażników oprowadzających wycieczki po londyńskiej Tower musi zapamiętać Wielką Opowieść. Składają się na nią: cała historia warowni, najważniejsze daty, wydarzenia i powiązane z nią postacie, a także mnóstwo mrożących krew w żyłach opowieści o zjawach, egzekucjach, torturach i morderstwach, które ponoć zdarzyły się w tym miejscu. W sumie recytacja Wielkiej Opowieści trwa, bagatela, […]

Plaże inwazji w Normandii. Pejzaż i historia, Andrzej Łapiński

Książka Andrzeja Łapińskiego ukazała się w siedemdziesiątą piątą rocznicę lądowania aliantów w Normandii. Inwazja, będąca przedostatnim etapem II wojny światowej w Europie, przerodziła się w epickie zmagania uwiecznione zarówno w historii, jak i kulturze masowej. Tereny Normandii od lat stanowią cel turystyki plenerowej i historycznej. Autor wykorzystał ten fakt i w efekcie otrzymujemy połączenie przewodnika […]

„Można wybierać. 4 czerwca 1989” – Aleksandra Boćkowska

Najnowsza książka Aleksandry Boćkowskiej należy bodaj do najważniejszych narracji opisujących korzenie polskiej współczesności i przyczyny obecnego konfliktu politycznego, dzielącego społeczeństwo. Równocześnie jednak relacje zebrane pieczołowicie przez autorkę układają się w opowieść o ludzkiej pamięci, a czasami o sile zapomnienia. Boćkowska nie śledzi wydarzeń przełomowego 1989 roku z perspektywy warszawskiej. Wyprawia się na prowincję: do mniejszych […]

Jak u Barei – Rafał Dajbor

Stanisław Bareja wielkim reżyserem był, co do tego nie ma żadnych wątpliwości. Kiedyś jednak samo określenie „bareizm”, ukute przez Kazimierza Kutza, oznaczało kino niskich lotów (s. 10). Obecnie używamy go do określenia absurdów, które mogą zrozumieć tylko Polacy. Dosyć powszechna opinia, że reżyser piętnował wady komunizmu, nie jest do końca trafna. Kontekst kulturowy, niezbędny do […]

Czy psychodeliki uratują świat? – Maciej Lorenc

Doświadczenia mistyczne, przekraczanie świadomości i „zabicie” ego – to wszystko można osiągnąć, wprowadzając się w stan głębokiego transu. Można w niego wejść za pomocą medytacji, oddychania holotropowego lub środków psychodelicznych, jak LSD, MDMA czy DMT. Ponieważ stosowanie tych ostatnich jest nielegalne, nie możemy się przekonać, ile tracimy przez brak ich zastosowania w przepracowywaniu traumy czy […]

Takie układy. Reportaże z lat 1970-1983, Teresa Torańska, Wstęp: Małgorzata Szejnert.

Teresa Torańska, jedna z mistrzyń polskiego reportażu, zaczynała od formy zakorzenionej w powojennej prasowej tradycji – reportażu interwencyjnego. Szczególnie lata siedemdziesiąte obfitowały w reporterskie teksty opisujące życie Polski marginesów: prowincji i obrzeży wielkich miast albo piętnujące „błędy i wypaczenia”. Ta ostatnia kategoria artykułów, reportaży i felietonów była szczególnie charakterystyczna. Prawdopodobnie w opinii ówczesnych decydentów politycznych […]