Maj w Polsce jest trudny. Od kilku lat obserwuję, że w maju w Polsce jest marzec, po prostu. Brzydko, jakoś chłodno. Nie można włożyć kurtki, bo gorąco, a w samym swetrze chłodno. W maju w Polsce są majówki. Pod presją Orłosia z telewizora, większość Ludu znad Wisły wyjmuje grille i nierzadko szczękając zębami przewraca karkówki na rozżarzonych prętach, popijając wszystko (i ten zimny maj, i to mięso ohydne) chłodnym, a jakże, piwem z lodówki. Maj w Polsce jest zdystansowany. Totalnie nie rozumie powagi sytuacji. Przecież powinno być ciepło, na patriotycznego grilla właśnie. A tu nic. Trwa w tych swoich 12 stopniach i ani drgnie, a jak drgnie to tylko na moment. A może maj nie chce grilla? Może maj spragniony jest ognia prawdziwego? Może maj dosyć ma sztucznej podpałki na sztucznym brykiecie, ze sztucznym mięsem, które jeszcze niedawno żyło (tfu, tu już prywata). Może maj w Polsce chce zadumy?
…
Dumam. Jak zwykle na balkonie, pod kocem. Kupiłam sobie krzesełko i udaję, że tworzę, a tylko myśli przekładam (właściwie analogicznie do kiełbasy). I tęsknię. Patrzę w dół, brzydkie asfaltowe podwórko. Smutno. I te smętne grille na balkonach sąsiadów. I na działkach niżej.
…
W Izraelu kwiecień-maj zwie się miesiącem Ijar אייר. Piękny jest to czas. Można powiedzieć, podobnie jak u nas – czas ognia. Tylko, że oprócz grillów na plażach (całkiem legalnych na Świętej Ziemi) Izraelici (i zastali Izraelczycy) uwielbiają ogniska. Bo ogień to światło. Rabi Izaak rzekł: Najpierw stworzone zostało światło. Oto przypowieść o królu, który chciał wybudować pałac w miejscu pogrążonym w ciemnościach. Co uczynił? Zapalił pochodnie i lampy, aby zobaczyć, gdzie należy położyć fundamenty. Podobnie światło stworzone zostało na początku. (Gen. R.3,1).
Zatem skoro według starych nauk słońce powstało czwartego dnia pracy Boga, to gdzie jest początek światła?
Otrzymałam dwie odpowiedzi: Święty jedyny otulił się światłem jak płaszczem, a blask majestatu oświetlił wszechświat od krańca do krańca (Gen.R.3.4). Inny Rabi utrzymywał, iż światło wytrysnęło z miejsca, gdzie miała powstać Świątynia. I te dwie odpowiedz kryją tę samą myśl: jedynie za pośrednictwem duchowego światła promieniującego z Najwyższego można było zorganizować i uporządkować chaos.
Maj w Izraelu to czas porządków, pozbywania się starych rupieci. Zapanowania nad chaosem. Jest takie święto ognisk, które lubiłam obserwować z balkonu. Tam gdzie kończyły się osiedla, a zaczynała pustynia, od kilku dni tubylcy znosili stare rzeczy. Kanapy, szafy, stoły, krzesła, gazety, i pewnie jeszcze wiele innych, których dojrzeć nie mogłam. Ustawiali to wszystko w stożki i wracali do domów. Zadziwiona (bo dziwić się nigdy nie przestanę) zeszłam kiedyś na podwórze i zapytałam po co to wszystko, sąsiadka spod jedynki powiedziała, że tylko w ten sposób ukaże się wpływ nauk Rabiego Jochaja na żywot ludzki. Wróciłam po Zohar. Był taki Rabi Szymon bar Jochaj, jeden z mędrców prawdziwych. Przypisuje mu się stworzenie księgi Zoharu. Powiadał on ponoć, że nie wystarczy uczyć się prawa, należy jeszcze żyć z nim w zgodzie. Twierdził, że chaosu należy się nauczyć, po to, aby go opanować.
Nie rozumiałam. Rzadko rozumiem.
Kiedy umarł wielki Rabi Szymon, jego wiedza zaślubiła się z Bogiem. Na pamiątkę tego pali się ogniska, olbrzymie, sięgające do nieba, śpiewa się pieśni i tańczy. Święto to nazwano Lag ba-Omer i w czasie jego trwania w Izraelu jest mnóstwo ślubów. Bo to jest święto miłości, radości i opanowania chaosu. Wtedy niepotrzebne rzeczy zamieniają się w nic, a plątanina nieudanych myśli smagana językami ognia sfruwa na ziemię w postaci spopielonego deszczu.
Ula Orlińska-Frymus
fot. U. Orlińska-Frymus
