Koszmar II Wojny Światowej, piekło obozów koncentracyjnych to najboleśniejsze doświadczenia w historii ludzkości. Wśród osób, które przeżyły tę gehennę odnajdziemy wielu, którzy pragnęli podzielić się swoimi przeżyciami i dać tym samym świadectwo prawdy. Z owych pragnień powstała bogata literatura faktu. Historia cierpienia milionów istnień stała się również inspiracją dla pisarzy późniejszych pokoleń, dzieci i wnuków ofiar wojny. W ten właśnie krąg autorów wpisuje się Lise Dion ze swoją „Tajemnicą niebieskiego kufra”.
Dion odsłania przed czytelnikami historię swej matki, ukazuje jej „bagaż doświadczeń”, który zmieścił się do niebieskiego kufra… Armande Martel, adopcyjna matka Lison, od lat starannie gromadziła wszystkie dokumenty, fotografie, pamiątki oraz dzienniki dotyczące swojego życia, chowając je w wielkiej skrzyni, która stała się miejscem sekretnym, fascynującym i kuszącym. Dostęp do zawartości kufra dziewczyna uzyskała dopiero po śmieci Armande. Ból, rozpacz i żal po stracie ukochanej matki przerodziły się w dojmujące, emocjonalne opisy cierpienia osieroconej córki.
Tajemniczy kufer skrywa bogatą przeszłość jego właścicielki. Przeglądając zgromadzone przez matkę pamiątki, Lise uświadamia sobie, że można żyć z kimś bardzo blisko i wcale tej osoby nie znać. Dziwne zachowania Armande, niestabilność emocjonalna, niekontrolowane ataki złości lub euforii, napady melancholii – dopiero teraz Lise zdaje sobie sprawę z czego te stany wynikały. Poznając przyczynę zaburzeń matki – jej młodość, córka jest oszołomiona i zdumiona doświadczeniami opiekunki. Armande miała ciężkie dzieciństwo, przenoszona z miejsca na miejsce, oddzielona od rodziny, pół-sierota, trafia pod opiekę zakonnic. Życie klasztorne, choć nie łatwe, przyniosło jej ukojenie i spokój. Jako młoda dziewczyna doświadcza piekła, jakim była II Wojna Światowa. Przeszła gehennę obozów koncentracyjnych, o czym z pozostawionych przez siebie zeszytach wspomina najwięcej.
Jednak wydaje się, że wojna i obozy to tylko tło, pretekst do opowieści o człowieku. Armande opisuje wielką przyjaźń czterech kobiet, które dzięki wzajemnej pomocy i wsparciu przetrwały miejsce kaźni, to także opowieść o szukaniu nadziei, o próbie zachowania wiary w człowieka w tych nieludzkich przecież warunkach. Wreszcie – to opowieść o kobiecie, o jej uczuciach, rozterkach, emocjach. Jest to historia kształtowania się osobowości dziewczyny porzuconej, zagubionej, która przez całe swoje życie będzie szukać bliskości, miłości, akceptacji i poczucia bezpieczeństwa.
Wszyscy, których interesuje tematyka wojenna (obozowa) nie znajdą w tej książce nic nowego – nic, o czym wcześniej by nie pisano. Ale dla wszystkich tych, których interesuje człowiek, jego uczucia, potrzeby, motywacje jego działań – „Tajemnica…” okaże się lekturą cenną i pożyteczną. Zawiedzeni zapewne będą miłośnicy literatury erudycyjnej, gdyż Lise Dion pisze językiem prostym, niewymagającym od czytelnia wiele wysiłku.
Kinga Młynarska
Ocena: 3/5
Tytuł: „Tajemnica niebieskiego kufra” („Le secret du coffre bleu”)
Autor: Lise Dion
Liczba stron: 208
Data wydania: 2012
Wydawnictwo: Prószyński i S-ka
