Pracę nad książką/doktoratem autorka rozpoczęła prawie dziesięć lat temu, kiedy startujący w wyborach prezydenckich senator z Illinois, Barack Obama, zapowiadał zmianę polityki zagranicznej USA z mocarstwowej na opartą na dialogu i współpracy. Jak pokazuje Patrycja Sasnal, praktycznie na samych zapowiedziach się skończyło.
Stany Zjednoczone chcą być pozytywnym bohaterem światowej polityki – silnym i dobrym państwem, szerzącym demokratyczne wartości wśród słabszych i potrzebujących pomocy. Natomiast świat arabski, jak pisze autorka, jawi się jako całkowite przeciwieństwo wartości, którym hołduje USA. Kiedy myśli się o krajach arabskich, trudno uciec przed takimi uproszczeniami jak: petrodolary, opresyjne reżimy czy islamski fanatyzm. Jak błędne są to skojarzenia, pokazuje chociażby Arabska Wiosna, która niejako udowodniła sceptykom, że społeczeństwa arabskie potrafią się zorganizować i kolektywnie obalić dyktatorów, jak stało się to w Egipcie czy Libii.
Próbując określić jednym słowem, jak politykę Stanów Zjednoczonych wobec krajów Bliskiego Wschodu widzi samo mocarstwo, Sasnal decyduje się na „stabilizację”. W przeciwieństwie do stagnacji, oznaczającej brak możliwości przystosowania się, stabilizacja to pewność i trwałość, a zatem jej ocena jest raczej pozytywna. Do osiągnięcia stabilizacji potrzebne jest bezpieczeństwo, więc coś, co USA chciało zapewnić światu arabskiemu. Wydarzenia roku 2011 dobitnie pokazują, jak bardzo się to nie udało, a ich przyczyn Sasnal szuka przede wszystkim w nieudolnie prowadzonej dyplomacji publicznej, której celem było narzucenie obywatelom arabskim amerykańskiego punktu widzenia. O ile rządy były skłonne do współpracy ze Stanami Zjednoczonymi – nieraz postępującymi po prostu niemoralnie, gdyż wspierały opresyjne reżimy w imię własnych interesów – o tyle obywatele mieli o ich imperialnej polityce dosyć jasno wyklarowane zdanie.
Jak zauważa autorka: „nie jest przesadą stwierdzenie, że społeczeństwa arabskie w dużej mierze postrzegają stosunki międzynarodowe przez pryzmat konfliktu z Izraelem, którego bezwarunkowym sojusznikiem w oczach Arabów są Stany Zjednoczone” (s. 233). I chociaż Obama próbował zmienić ten obraz podczas swojej pierwszej kadencji, interesy i ostrożność wzięły górę. Po zimnej wojnie USA chciało pełnić funkcję mediatora między Izraelem i Palestyną, jednak trudno ocenić tę rolę pozytywnie, konflikt pozostaje bowiem nadal nierozwiązany. Co więcej, wspierając militarnie Izrael, Stany Zjednoczone jeszcze bardziej zaogniają konflikt pomiędzy tymi państwami, a co za tym idzie, destabilizują cały region. Stąd też wprowadzony w tytule termin „pseudostabilizacja”, wskazujący na pozorność skuteczności działań USA. Zamiast tego rezultatem jest stagnacja, wręcz przeszkadzająca regionowi w osiągnięciu wyczekiwanej stabilizacji.
Tytuł: Pseudostabilizacja. Problemy współczesnej polityki USA na Bliskim Wschodzie
Autor: Patrycja Sasnal
Liczba stron: 354
Rok wydania: 2017
Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN
