Debiut Magdaleny Parys z 2011 roku został przyjęty bardzo dobrze i zebrał znakomite recenzje jako powieść, która wyznacza nowy etap w polskiej literaturze emigracyjnej. Autorka mieszkająca od trzydziestu lat w Berlinie stolicę Niemiec uczyniła miejscem wydarzeń „Tunelu”. Ten sam zabieg stosuje także w swojej najnowszej książce – „Magiku”, zapowiadanej jako pierwsza część trylogii sensacyjnej. Wątek kryminalny jest na pewno niezwykle ważny, ale stanowi przede wszystkim pretekst do mówienia o wielu innych istotnych kwestiach.
Powieść zaczyna się jak klasyka gatunku, czyli od trupa. W kamienicy nielegalnie zamieszkałej przez Romów policja znajduje ciało pracownika Urzędu Do Spraw Akt Stasi, zamordowanego w bestialski i niezwykle wyszukany sposób. W tym samym czasie w Bułgarii w niewyjaśnionych okolicznościach ginie człowiek szukający prawdy o dziwnych zaginięciach w tym państwie młodych osób z dawnego bloku wschodniego. Wątkom tym przyświeca informacja umieszczona przez autorkę we wstępie, iż w 2010 roku w niemieckim Urzędzie do spraw Materiałów Stasi zniszczono blisko 20 milionów stron akt. Akcja „Magik”, której szczegółów nie chcę zdradzać czytelniczkom i czytelnikom, została przez autorkę wymyślona. Jednak stanowi pewną alternatywną odpowiedź na pytanie o to, co się stało z około setką osób, która zginęła podczas próby przejścia granicy między Bułgarią a Grecją.
Ten polityczny wątek stanowi tło dla rozważań na temat współczesnej polityki oraz Berlina jako multikulturowej stolicy, miasta, w którym – jak może się wydawać – nie mieszka żaden oryginalny berlińczyk. Parys opisuje skrajnie różne miejsca – i te piękne, bogate, strzeżone dzielnice, i te brudne, opuszczone przez wszystkich (poza bezdomnymi) kamienice. Obok wykwintnej restauracji odwiedzanej przez polityków i biznesmenów stoi ibis prowadzony przez Turka. Policjanci spotykają się w domu publicznym, by tam bezpiecznie porozmawiać o śledztwie.
W tym specyficznym mieście żyją tez dość osobliwi mieszkańcy oraz nietypowe mieszkanki, choć świat „Magika” jest raczej męską rzeczywistością. Jedyną istotną i wyrazistą bohaterką jest Dagmara Bosh – dziennikarka polskiego pochodzenia, której kompetencji i wiedzy boją się nawet najważniejsi mężczyźni w kraju. Co ciekawe, w Polsce jej płeć traktowana jest priorytetowo i nie udaje jej się wyjść poza jej ramy. Przez swoich rozmówców sprowadzona jest jedynie do bycia kobietą, ale także zdrajczynią swojego kraju.
Każdy z bohaterów jest nieszczęśliwy, kryje jakieś tajemnice i niespełnienia. Polityka i historia mają wpływ na wszystkich – nie da się uciec od przeszłości, która rzutuje na teraźniejszość. Parys świetnie pokazuje tę niewidzialną nitkę łączącą współczesnego człowieka Zachodu z jego przeszłością, tkwiącą wciąż po wschodniej stronie Żelaznej Kurtyny. Mur berliński zburzono dwadzieścia pięć lat temu, jednak polityka i historia nadal potrzebuje wyjaśnienia problemów z tamtych odległych (wydawałoby się) czasów. „Magika” można więc odczytać także jako narrację o szukaniu prawdy i sprawiedliwości, by po ich odnalezieniu można było naprawdę zburzyć mur.
Anna Godzińska
Tytuł: Magik
Autorka: Magdalena Parys
Wydawnictwo: Świat Książki
Premiera: 19 listopada 2014
Liczba stron: 624
komentarz