Peter Wohlleben zyskał ogromną sławę i sympatię czytelników i czytelniczek fascynującą książką „Sekretne życie drzew”. Tym razem badacz zajął się zwierzętami – szeroko rozumianą fauną: od owadów po największe ssaki. Epitet „duchowe” autor traktuje bardziej jako synonim słowa „ludzkie” niż wiąże z jakkolwiek rozumianą religijnością. „Duchowe życie zwierząt” to próba ukazania tych istot jako niezwykle podobnych do człowieka – wraz z jego zaletami i wadami.
Kilkadziesiąt króciutkich rozdziałów porusza wiele tematów wspólnych dla obu światów: macierzyństwo, śmierć i żałobę, uczucia, emocje, inteligencję. Ci, którzy mają w domu zwierzęta, są zapewne w większości świadomi tego, że ich pupile czują, boją się, cieszą, czasem kombinują. Wohlleben jednak idzie o krok dalej – otwiera oczy na to, czego pewni są już tylko obrońcy praw zwierząt – to nie wyłącznie nasi domowi ulubieńcy mają uczucia i inteligencję. Autor pisze w pasjonujący sposób o owadach, ptakach, ale także o tych stworzeniach, które codziennie umierają w rzeźniach.
Znajdziemy tu mnóstwo anegdot opisujących niezwykle inteligentne zachowanie zwierząt. Dla mnie jednak największymi bohaterami tej książki są wrony i kruki. Okazuje się, że to niesamowicie bystre ptaki, które nie tylko mają ogromną paletę uczuć, ale i świetnie radzą sobie w badaniach na inteligencję. Nazywane są dziś z tego powodu właśnie „małpami przestworzy”. Jeszcze wyższą inteligencją odznaczają się świnie – tak bardzo pod względem budowy DNA podobne do ludzi. Ich los jest tragiczny – praktycznie nigdy nie doświadczają wolności, umierają w straszny sposób, pełen bólu i cierpienia, tylko po to, by trafić na stół.
Jeden z najdłuższych rozdziałów w dużej części poświęcony jest zwierzynie leśnej. To również jeden z najsmutniejszych fragmentów książki, mocno osadzony w kontekście myślistwa. Świadome swojej przerażającej przyszłości jelenie czy dziki uczą się strachu przed człowiekiem, który kojarzy im się tylko ze śmiercią.
„Duchowe życie zwierząt” pełne jest zabawnych anegdot, wzruszających opisów zachowania tych istot, czyta się to świetnie. Jednak dla mnie to trochę za mało. Zbyt pobieżnie potraktowano niektóre tematy, niewiele jest tu przypisów do źródeł naukowych, przeważają historie z życia wzięte. Książka ta – mimo swoich wad – może stać się pierwszym krokiem do zrozumienia świata zwierząt, a przede wszystkim jego bliskości z ludzkim.
Tytuł: „Duchowe życie zwierząt”
Autor: Peter Wohlleben
Tłumaczenie: Ewa Kochanowska
Wydawnictwo: Otwarte
Premiera: 12 kwietnia 2017
