Stwierdzenie, że komunikowanie się z otoczeniem jest sztuką, wydaje się truizmem. Jednak w dobie wymuszonego „dystansu społecznego” i używania mediów elektronicznych w miejsce kontaktów osobistych książka Magdaleny Trus-Urbańskiej nieoczekiwanie i wbrew intencjom autorki (jak można mniemać po przeczytaniu jej wstępnych uwag) może pełnić rolę przewodnika po świecie międzyludzkiej komunikacji.
Zresztą z „DoSłownie” czytelnik będzie miał spory kłopot. Zgodnie z deklaracjami samej Trus-Urbańskiej, psycholożki i trenerki, nie jest to poradnik, ale raczej refleksje inspirowane cytatami filozoficznymi i literackimi. Nie jest to także praca psychologiczna, chociaż znajdujemy w niej odniesienia do praktyki zawodowej autorki i przywołanie konkretnych z niej przykładów. Za przewodni uznać można temat: „co i jak komunikujemy otoczeniu”, z wymienieniem wszelkich pułapek zastawianych przy tej okazji przez nasz intelekt, uprzedzenia, stereotypy i złe emocje. O te ostatnie w dobie mediów społecznościowych coraz łatwiej, co powoduje wzrost liczby zniweczonych nieporozumieniami i wirtualnymi konfliktami znajomości i przyjaźni oraz coraz większą popularność internetowego trollingu jako metody poniżania i deprecjonowania rozmówcy. Problem w tym, że deklaratywnie wszystkie nurty psychologii społecznej uznają komunikację interpersonalną za jedną z najważniejszych społecznych umiejętności, wymagającą kształcenia i doskonalenia. Tyle tylko, że razem z rozwojem społeczeństwa sieci okazało się, że ten proces trzeba przekształcić, a właściwie – zacząć na nowo. Przy tej okazji przypominając rzeczy, wydawałoby się, oczywiste. Jak np. to, że większość z nas ma tendencję do monologowania raczej, a słuchanie nie jest równoznaczne z wysłuchaniem rozmówcy. Z tych oczywistości autorka konstruuje całkiem spory rejestr „spraw do nauczenia” albo kwestii wymagających samodzielnego przemyślenia. Mamy chyba zresztą z tym spore kłopoty. „DoSłownie” skłania bowiem także do rachunku sumienia, po którym okazuje się, że właściwie każdy z nas popełnia rażące błędy i zaniechania we właściwym przekazywaniu własnych i odbieraniu cudzych komunikatów. Nie wdając się w zbyt dalekie wycieczki w przeszłość, trzeba jednak przypomnieć, że taki problem stał się powodem rozpoczęcia paru krwawych wojen, o wywołaniu prywatnych katastrof nie wspominając.
To książka, którą warto mieć pod ręką nie tylko dla bardzo wysmakowanej szaty graficznej (przywodzącej na myśl rodzaj artbooka), ale także dla treningu umiejętności uczynienia z rozmowy z innymi ludźmi fascynującej przygody.
Tytuł: DoSłownie. Rzecz o porozumiewaniu się
Autorka: Magdalena Trus-Urbańska
Wydawnictwo: Sensus
Rok wydania: 2020
