W 1852 roku w Londynie rozpoczęto publikację nowej odcinkowej powieści Charlesa Dickensa, wówczas już bardzo popularnego autora, która trwała do roku 1953. „Bleak House”, mimo że początkowo przyjęty dość chłodno, zarówno przez czytelników, jak i krytykę, z czasem podbił serca odbiorców, wpisując się tym samym na stałe w historię brytyjskiej literatury. „Samotnia” niemal natychmiast dotarła także i do Polski. Już po czterech latach od premiery dostępny był u nas pierwszy, bardzo okrojony, przekład.
Pisząc „Samotnię”, autor był literatem o mocnej, ugruntowanej pozycji. Miał już wtedy na koncie tak głośne tytuły jak „Klub Pickwicka”, „Oliver Twist”, „David Copperfield” oraz cykl wigilijny. „Samotnia” miała być tej pozycji potwierdzeniem, powieścią wielowymiarową, która pod przykrywką prostej historii z wątkiem kryminalnym porusza liczne tematy społeczne i polityczne.
Główną osią fabularną jest skomplikowany i ciągnący się przez lata spór spadkowy w rodzinie Jarndyce. Kolejne opasłe tomy akt sądowych przysłaniają kanclerski pulpit, a mimo to rozprawa wcale nie zbliża się do finału. Ba! Wydaje się wręcz, że z każdym kolejnym świadkiem sprawa komplikuje się coraz bardziej. Na arenie wydarzeń pojawia się Estera, wychowywana przez ubogą ciotkę sierota, która z dnia na dzień trafia na londyńskie salony. Dziewczyna szybko zaskarbia sobie sympatię nowopoznanych osób, wprowadzając odrobinę ciepła w snobistycznym środowisku. Wraz z kolejnymi wydarzeniami przed Esterą odkrywane są coraz mroczniejsze tajemnice rodowe i przyjdzie jej się zmierzyć z wieloma przeciwnościami losu w drodze do wymarzonego szczęścia.
Dickens pomiędzy typowymi wątkami obyczajowymi, romantycznymi bądź kryminalnymi wplata liczne obserwacje dotyczące ówczesnych nastrojów politycznych, ustroju państwa i sprawności administracji czy środowisk arystokratycznych. Nie szczędzi przy tym złośliwości, posługując się najczęściej precyzyjnie wymierzoną i kąśliwą satyrą. Już poprzednie powieści Dickensa wskazywały, że pisarzowi nieobce są problemy dołów społecznych. Problemy, których źródeł upatrywał między innymi w oziębłości i wyzysku stosowanym przez klasę uprzywilejowaną. Jednocześnie margines społeczny w „Samotni” wciąż jeszcze nie potrafi sam podźwignąć się z marazmu i nędzy. Konfrontacja pomiędzy nizinami społecznymi a klasą wyższą w najlepszym wypadku przypomina nieufne obwąchiwanie się kundla z rasowym pudlem. I dotyczy to nawet tak pozytywnych postaci jak Estera, która nieudolnie próbuje zaskarbić sobie zaufanie ubogiej społeczności Londynu.
Dwutomowe wydanie „Samotni” od wydawnictwa Zysk i s-ka przypomina o jednym z ważniejszych XIX-wiecznych autorów brytyjskich, który coraz trudniej przebija się do czytelników przez konkurencyjne (dla samego siebie) liczne adaptacje i interpretacje swoich dzieł. Powieść Dickensa niesie ze sobą wartość poznawczą nie tylko jako czołowa przedstawicielka literatury popularnej tamtego okresu, ale także jako ważny wyznacznik nastrojów społecznych klasy robotniczej oraz prekursorka powieści kryminalnej.
Karol Sus
Samotnia. Tom I
Rok wydania: 2018
Stron: 656
Oprawa: twarda z obwolutą
Format: 135×205
Tłumacz: Tadeusz Jan Dehnel
Wydawnictwo: Zysk i S-ka
Samotnia. Tom II
Rok wydania: 2018
Stron: 692
Oprawa: twarda z obwolutą
Format: 135×205
Tłumacz: Tadeusz Jan Dehnel
Wydawnictwo: Zysk i S-ka
