Z jednym wyjątkiem – Katarzyna Puzyńska

katarzyna-puzynska-z-jednym-wyjatkiem-cover-okladka„ Z jednym wyjątkiem” Katarzyny Puzyńskiej to czwarta już część opowieści o śledztwach prowadzonych przez grupę policjantów w Lipowie. To powieść o rywalizacji, nienawiści i precyzyjnie zaplanowanej zemście. To historia niejednoznaczna, w której tle przewija się miniony totalitaryzm, polityka i mroczne interesy. Sprawcy niejednokrotnie sami są ofiarami, a szacowni biznesmeni balansują często na cienkiej granicy, oddzielającej biznes od przestępstwa. W tle przedstawiona jest lokalna społeczność, poróżniona przez animozje, plotki rozsiewane przez brukową prasę, której dziennikarze często wykorzystują swoją pozycję w celu załatwienia osobistych porachunków.

W takich warunkach grupa policjantów, pod kierownictwem komisarz Klementyny Kopp, prowadzi śledztwo w sprawie tajemniczej serii zabójstw popełnionych na postaciach znanych w lokalnym środowisku. Nieuchwytny morderca w makabryczny sposób odtwarza słynną szachową „nieśmiertelną partię”, rozegraną ponad 150 lat temu na turnieju w Londynie. W swojej narracji, rozwijanej w trzech różnych planach czasowych, autorka przedstawia dzieje owej szachowej rozgrywki i jej bohaterów, których losy w przedziwny sposób splatają się z historią PRL-u i współczesnej Polski.

Konformizm, skrywane przez lata mroczne tajemnice i pokrętne relacje łączące ofiary, podejrzanych i drugoplanowe postacie powieści to skomplikowana łamigłówka, którą przychodzi rozwiązać grupie lipowskich policjantów. Nie jest to proste zadanie dla osób żyjących wewnątrz małej społeczności, bardziej podatnej na wszelkiego rodzaju konflikty i odmiany wrogości. Na tym tle najbardziej niezwykłą postacią jest komisarz Kopp, której całe życie, po śmierci jej życiowej partnerki, koncentruje się na pracy. Ta samotna i niezrozumiana przez otoczenie kobieta prowadzi własną grę z życiem, które coraz bardziej zaczyna się wymykać jej z rąk.

O ile jednak ostatnie dwie części powieści są napisane niemal brawurowo, o tyle pierwsza rozczarowuje. Zbyt powolne tempo narracji i zbyt duża liczba postaci czynią lekturę nużącą. Podobnie irytuje stylizacja językowa. Sześćdziesięcioletnia pani komisarz posługująca się językiem, którego używają nastolatkowie, sprawia wrażenie sztuczności. Zastrzeżenia wzbudza również wątek mordu więziennego, popełnionego pod koniec epoki Gierka, czy trującego fosgenu. Gdyby gdziekolwiek w Polsce zdarzyło się jego użycie, niewątpliwie postawiłoby to na nogi wszystkie służby specjalne, a nie tylko powiatowych policjantów. Probabilizm zdarzeń i staranny research to w powieści kryminalnej równie ważne czynniki jak sama fabuła czy psychologiczny portret bohaterów.

„Z jednym wyjątkiem” to narracja o sile zemsty i nierozliczonych krzywdach, które niszczą życie jednostek i społeczności, przynosząc im nowe cierpienia i krzywdy. Temat, z którym literatura zmagała się i zmagać będzie wiecznie.

Ewa Glubińska

Autorka: Katarzyna Puzyńska
Tytuł: Z jednym wyjątkiem
Wydawnictwo: Prószyński i S-ka
Data wydania: 16 czerwca 2015

About the author
Ewa Glubińska
historyczka, feministka, wielbicielka herstories pisanych przez życie i tych fikcyjnych również

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *