W trzewiach świata. Wspomnienia – Eve Ensler

WTrzewiachSwiataW moim przekonaniu, że nie ma osoby, która potrafiłaby pisać o kobiecym ciele trafniej niż Eve Ensler. Jej „Monologi waginy” to już książka kultowa. Wielokrotnie wystawiana na scenach całego świata, wypowiadana przez amatorki, ale i aktorki takie jak Meryl Streep czy Glenn Close stała się początkiem dla celebracji V-Day, czyli dni przeciw przemocy. Autorka była pierwszą, która w taki sposób opowiedziała o kobiecej seksualności – bez słodkiej, cukierkowej otoczki i erotycznego podtekstu, łamiąc wszelkie tabu. Jej druga przetłumaczona na język polski książka – „Dobre ciało” mówiła o uciskach, jakim na co dzień poddawane są kobiece ciała, o anoreksji, bulimii. „W trzewiach świata. Wspomnienia” stoi na pograniczu tego, co bliskie skóry, a tego, co publiczne. Ensler, świadoma hasła feministek drugiej fali: „Prywatne jest polityczne”, pisze o własnym doświadczeniu, które stawia w szerszym kontekście.

Podtytuł książki wskazuje bezpośrednio na gatunek, w jaki tym razem ubrała swoje myśli i idee pisarka. Wszystko zaczyna się w 2007 roku, gdy Ensler ląduje w Kongu. Tam poznaje dramatyczne i wstrząsające historie kobiet. Wojna o złoża jest pretekstem do brutalnych gwałtów. Każdy dzień przynosi kolejne ofiary. „Kobietobójstwo, systematyczne gwałty, tortury i zagładę kobiet w każdym wieku wykorzystywano tam jako militarną taktykę prowadzącą do uzyskania kontroli nad zasobami naturalnymi” (s. 14). W tym samym monecie, gdy pisarka zaczyna działać na rzecz kobiet z Konga, pomagając w budowie Miasta Radości, dowiaduje się, że ma raka. Szanse na przeżycie – nieduże…

Ensler swoją chorobę rozpatruje na wielu płaszczyznach. Pierwszy jest czysto medyczny – to codzienna walka –lekarze, leki, chemio- i radioterapia. Drugi stanowi wątek psychologiczny. Znaleźć w nim można wspomnienia z młodości (narkotyki, przygody seksualne z obiema płciami), dzieciństwa (odrzucenie przez matkę, molestowanie seksualne przez ojca) i refleksję nad nimi. Trzeci poziom to metafizyka – choroba jeszcze bardziej otwiera autorkę na duchowość, transcendencję. Wydaje się, że każdy z tych elementów postrzegania choroby powtarza się w wielu narracjach osób stojących na granicy. Jednak Ensler idzie o krok dalej – jej choroba to cierpienie wszystkich kobiet, ale przede wszystkim tej najważniejszej – matki Ziemi.

Pisarka w swoim bólu i cierpieniu łączy się z innymi, które doznają krzywdy. Jej ciało więc również jest polem patriarchalnych walk, wielokrotnie gwałcone, nieszanowane – teraz kona. Podobnie jak Ziemia – dewastowana, wykorzystywana, grabiona ze swoich zasobów, zaśmiecana.

„W trzewiach świata” wstrząsa czytelniczką/czytelnikiem. Ensler bowiem znakomicie balansuje na granicy dwóch narracji – prywatnej (o osobistym doświadczaniu choroby) i politycznej (o krzywdzie, jakiej doznają kobiety na drugim końcu świata). Łącząc je obie, pokazuje nam to, czego chcielibyśmy/chciałybyśmy nie widzieć i nie wiedzieć. My również dokładamy kamyczek i mamy wpływ na to, że osiemdziesięcioletnia Kongijka ma połamane nogi przez gwałcicieli, którzy zakładali je na jej ramiona. Wstrząsająca i niezwykle mądra książka!

Anna Godzińska

Autorka: Eve Ensler
Tytuł: W trzewiach świata. Wspomnienia.
Tłumaczenie: Maria Zawadzka
Wydawnictwo: W.A.B.
Premiera: 8 kwietnia 2015

About the author
Anna Godzińska
Ukończyła studia doktoranckie na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Szczecińskiego, autorka tekstów o miłości poza fikcją w magazynie Papermint oraz o literaturze w Magazynie Feministycznym Zadra. Fanka kobiet - artystek wszelakich, a przede wszystkim molica książkowa;)

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *