To interesujące, że oryginalny tytuł powieści Chada Kultgena „Men, women & children” („Mężczyźni, kobiety i dzieci”) został przełożony jako „Uwiązani”. Tak jakby tłumaczowi triada ta kojarzyła się z jakimś rodzinnym spętaniem, przywiązaniem. I jest w tym jakaś prawda… Bohaterowie i bohaterki tej książki, mimo różnic pokoleniowych, są związani ze sobą na dwa sposoby: po pierwsze łączy ich wciąż niezaspokojone pożądanie, a po drugie poczucie osamotnienia. Te dwie sfery, leżące zupełnie po dwóch stronach życia, tu przypisane są każdemu/każdej niczym nigdy nieopuszczające ich/je towarzyszki.
Narracja ta to znakomity materiał do badań genderowych. Mamy tu bowiem pokolenie rodziców oraz pokolenia ich dzieci – trzydziestolatków i nastolatków. Wychowani w innych czasach, dojrzewający w środowiskach społecznych o (pozornie) zupełnie odmiennych oczekiwaniach okazują się bliźniaczo podobni. Współczesna Ameryka wciąż stawia takie same wymagania wobec dziewcząt i chłopców, jak kilkanaście/kilkadziesiąt lat temu. Od młodych mężczyzn nadal oczekuje się świetnych wyników w sporcie, od dojrzałych – zawodowego i ekonomicznego spełnienia. Dziewczyny – tak jak dorosłe kobiety – mają być przede wszystkim piękne, seksowne i zawsze gotowe zaspokoić swoich partnerów.
Kultgen prowadzi swoją narrację w szokującej stylistyce – nie szczędzi szczegółów erotycznych, nie mami obrazem niewinnych dzieci. Każdy jest tutaj zepsuty – dziewczynki o blond loczkach, które podczas przerwy rozmawiają o seksie oralnym, chłopcy onanizujący się przed tymi samymi filmikami, co ich ojcowie oraz matki pragnące sławy dla swoich córek, wybierające im bieliznę do zdjęć umieszczanych w Internecie. Każdy kogoś pragnie, nigdy tego, kogo ma obok siebie – zdrada jest na porządku dziennym. Jednocześnie jednak pisarz daje nam sygnały, że pod tym zepsuciem jest drugie dno – samotność. Bohaterki/bohaterowie za wszelką cenę pragną bliskości, uwagi, rozmowy, które to pragnienie starają się ukryć wulgarną rozmową lub szybkim seksem.
Z każdą stroną powieści jesteśmy coraz bardziej pewni, że to się musi źle skończyć. I rzeczywiście – pisarz nie daje nam happy endu, a raczej – trochę moralizatorsko – pokazuje, do jakich nieszczęść prowadzi takie życie. Pyta też o możliwość kontroli ze strony rodziców, o jej granice (jedna z matek realizuje taką działalność, szkoli innych rodziców, a jednak jej córka prowadzi sekretną stronkę ze swoimi zdjęciami). „Uwiązani” to zdecydowanie smutna refleksja nad współczesnością.
Anna Godzińska
Tytuł: Uwiązani
Autor: Chad Kultgen
Tłumaczenie: Adam Tuz
Wydawnictwo: Prószyński i S-ka
Premiera: 7 kwietnia 2015
