W swojej nowej książce Agata Jakóbczak ze szczerością i właściwym tego typu pozycjom humorem przedstawia, jak rodziła się polska scena reklamowa. To nie tylko opowieść o pierwszych agencjach, ale przede wszystkim o transformacji i zmianach, jakie nastąpiły w kraju.
Dla autorki podróż w przeszłość jest bardzo osobistym doświadczeniem – doświadczyła zmian na rynku reklamy na własnej skórze, gdy na początku lat 90. zdecydowała się na niego wkroczyć. Był to świat niezorganizowany i dziki, w końcu jeszcze pod koniec poprzedniej dekady półki nie uginały się pod towarem, a teraz trzeba było nie tylko je zapełnić, ale też przekonać ludzi, że to, co się na nich znajduje, jest dokładnie tym, czego potrzebują. W końcu gdy zmienił się ustrój, zmieniły się też aspiracje. Niektóre reklamy działały tak skutecznie, że producenci, wytwórcy czy dystrybutorzy wręcz narzekali na wysoki popyt. Przejście z gospodarki niedoboru do kapitalizmu nie wszystkim przyszło łatwo.
Reklamy same w sobie również niesamowicie się zmieniały. Na początku nie potrzeba było agencji, pośredniczących między twórcami i klientami. Jeśli ktoś nagle znalazł się w posiadaniu, dajmy na to, sporej liczby pomarańczy, szedł prosto do telewizji i prosił o nakręcenie spotu reklamowego „na wczoraj”. Wszystko na początku robiono na wyczucie. Dotyczy to również zatrudniania ludzi, bo przecież nikt nie miał stosownego doświadczenia, rynek ten do niedawna nie istniał. Na zachodzie kręcono reklamy, dlatego trzeba było podążać za tym wzorcem, wówczas uważanym za jedyny właściwy.
Oczywiście nasze reklamy były trochę inne. Nikt nie przejmował się wtedy prawami autorskimi, a sama obecność w reklamie mogła położyć kres dobrze zapowiadającej się karierze aktorskiej. Stopniowo zaczęło się to zmieniać, reklamy kręcił między innymi Juliusz Machulski, z zagranicy zaś sprowadzano ekstrawaganckich i często kłopotliwych, lecz stale podnoszących poziom twórców. Książka Agaty Jakóbczak to list miłosny do tamtych czasów, sporo w niej cytatów pionierów rynku, z rozmów, które przeprowadziła sama autorka. Jej osobisty stosunek do opisanego tematu nadaje książce większą moc i czyni z niej coś więcej niż tylko spis wspomnień o rodzącym się rynku reklamy.
Tytuł: Transformersi. Superbohaterowie polskiej reklamy 80.-90.
Autor: Agata Jakóbczak
Liczba stron: 284
Rok wydania: 2018
Wydawnictwo: Znak
