Czy ludzie są z natury źli? Do czego zdolny jest człowiek, gdy wyzbywa się wszelkich hamulców? Czy jedno wydarzenie może spowodować wyrzucenie z pamięci wszystkich zasad moralnych, którymi dotychczas kierowało się w życiu? Te i inne problemy porusza długo oczekiwana powieść Joanne K. Rowling dla dorosłych. „Trafny wybór” jest filozoficzną opowieścią o ludzkiej egzystencji, kontaktach międzyludzkich i kłopotach, których każdy z nas czasem doświadcza.
Akcja utworu dzieje się w maleńkim, lecz urokliwym miasteczku Pagford. Nagle umiera tam Barry Fairbrother, co wywołuje prawdziwy chaos. Nic już nie jest takie jak dawniej. Na jaw wychodzą sekrety, dotychczas głęboko skrywane przed światłem dziennym. Ta sytuacja przerasta mieszkańców, z których każdy wypowiada wojnę przeciwko innym. Walczą dzieci z rodzicami, bogaci z biednymi, żony z mężami, a nastolatkowie między sobą. Jak to się skończy, kto posunie się w tym najdalej? Jak to jest wyzbyć się resztek człowieczeństwa?
„Trafny wybór” to książka nie dla wszystkich. Nie polecam jej tym, którzy mają słabe nerwy, ponieważ może opisami szokować. Niekiedy jest bardzo prowokująca. Czasem nawet aż za bardzo. Czytelnik może zauważyć, że niektóre z takich fragmentów wydają się sztuczne i jakby wepchnięte na siłę do fabuły. Rozumiem, że mają one pokazać zepsucie społeczeństwa, ale naturalistyczne wręcz opisy o charakterze seksualnym nie zawsze spełniają swoją funkcję. Czasem po prostu wywołują u odbiorcy zniesmaczenie. Ma on dość i zaczyna omijać coraz częściej niepożądane fragmenty. Innym razem pisarka dość przekonująco opisuje perypetie bohaterów.
Pewną sztuczność niektórzy zarzucają także światopoglądowi, który wyławia się z książki. Wynika z niej, że w każdym z nas drzemie zło, które tylko czeka na okazję do „wyjścia na zewnątrz”. Umożliwić może to praktycznie wszystko. Podobnie z zakończenia wnioskuje się, że wystarczy jedna sytuacja, by nagle na nowo odkryć w sobie zasady moralne. Człowiek staje się w tej powieści czymś niezwykle chwiejnym, słabym i uzależnionym od czynników zewnętrznych. Przestaje być niejako kowalem swojego losu, jest tylko marionetką w rękach danej sytuacji. Świadomość tego może przerażać. To niepokojąca wizja, z którą niektórzy polemizują, uważając ją za wyssaną z palca. Jak jest w rzeczywistości?
Pomimo początkowych problemów wynikających z braku wartkiej akcji, czytelnik wciąga się w fabułę. Nie jest tak bogata w wydarzenia jak seria o Harrym Potterze, ale może zainteresować odbiorcę. Dzięki dokładnym i przemyślanym analizom psychiki bohaterów doskonale rozumie się ich postępowanie, choć czasem wprawia ono w osłupienie. Jednakże dodatkowo uatrakcyjnia to utwór, ponieważ celem Rowling wydaje się być zmuszenie czytelnika do głębokiej refleksji na temat życia.
„Trafny wybór” jest kolejną pozycją udowadniającą znakomitą umiejętność autorki do opowiadania. Ciekawa narracja sprawia, że trudno się oderwać od czytania. Książka została napisana prostym i zrozumiałym językiem, ponadto bogatym w błyskotliwe komentarze i spostrzeżenia.
Powieść ta nie jest jednoznaczna. Niektórym się spodoba, inni natomiast pożałują czasu, który spędzili na jej czytaniu. Pod pozorną warstwą historii o Pagford istnieje także inna – o każdym z nas. Bardziej uważny czytelnik zgłębi i tę opowieść, która na zawsze pozostawi w nim swój ślad. Być może przyczyni się do zmiany czyjegoś nastawienia do życia, światopoglądu lub nawet nada sens czyjemuś działaniu. Jedno jest pewne, to nie tylko książka o pięciuset stronicach, lecz także droga do poznania samego siebie.
Kamila Zielińska
Ocena: 4/5
Tytuł: „Trafny wybór”
Autor: Joanne K. Rowling
Liczba stron: 500
Data wydania: 2012
Wydawnictwo: Znak
