Magazyn kulturalno- literacki
„Międzymorze” to termin budzący najróżniejsze skojarzenia. Narzuca asocjacje historyczne, polityczne, ostatnio nawet nabrał zabarwienia satyrycznego. Terytorium bardziej wyobrażone niż faktycznie istniejące. W jego skład wchodzą kraje, które najsilniej związane są wzajemnymi animozjami, snami o wielkości i poczuciem historycznych niesprawiedliwości. Więzy kulturowe czy dobrosąsiedzka współpraca grają o wiele mniejszą rolę. Tę ostatnią wymusiło, co prawda, przystąpienie […]
Polska Andrzeja Dybczaka wydaje się zupełnie odmiennym krajem niż ta przedstawiana w licznych reportażach innych autorów. Może dlatego, że jego twórczość znajduje się gdzieś na granicy gatunków, pisarz sięga do prozy medytacyjnej, a także do zabiegów przypominających prozę Edwarda Stachury. Ponadto sam jest bohaterem swoich opowiadań/reportaży. Nie stoi obok, nie obserwuje z perspektywy Polski B, […]
Joe Sacco – mistrz komiksowego reportażu – kolejny raz udowadnia, że ten status nie wziął się znikąd. Ale „Strefa Gazy. Przypisy” to również poważny argument przemawiający za tym, aby uznać amerykańskiego twórcę za specjalistę od komiksu historycznego – czy może, będąc bardziej dokładnym, historyka, który posługuje się obrazkowym medium w celu prezentacji wyników swoich badań. […]
„Tamtego ranka, kiedy po nas przyszli. Depesze z Syrii” Janine di Giovanni jest wstrząsającą i bardzo osobistą narracją o wojnie w Syrii. Autorka jest reporterką wojenną, znaną ze swych relacji z wojen w Bośni i Czeczenii. Jak sama przyznaje, zbrojna konfrontacja w Syrii jest w swej istocie odmienna i nawet bardziej przerażająca. Rozpoczęła się od […]
„Depesze” Michaela Herra, w znakomitym przekładzie Krzysztofa Majera, to legendarny reportaż wojenny. Reportaż nie jest tu zresztą określeniem precyzyjnym. Bardziej odpowiadałby termin „reportaż literacki”. Herr napisał książkę o swoich doświadczeniach w ogarniętym wojną Wietnamie, kierując się zasadami głoszonymi przez Nowe Dziennikarstwo. Zastosowanie technik ekspresjonistycznych, prymat „prawdy” nad „faktami” nadały książce Herra niezwykły wymiar. Powszechnie uważana […]
„Co z tym wirem w głowie? Co z tymi tysiącami metrów taśmy, która przewija się i wyświetla obrazy przyszłości? Nasączone słodkim lękiem niewiadomego. Leży się i ni to marzy, ni śni pyliste drogi znikające na horyzoncie. Królestwa, które powstały i upadły. Ludy przybyłe z otchłani ziem i wieków. Wieże z kamienia. Czerwone słońce przesłonięte pustynnym […]
„Cyrankiewicz. Wieczny premier” Piotra Lipińskiego to biografia jednego z najgłośniejszych i najbardziej kontrowersyjnych polityków okresu PRL. Prawda o nim okazuje się jednak o wiele bardziej skomplikowana od publicznego wizerunku albo obrazu utrwalonego w ludzkiej pamięci. Autor opisuje nie tylko znane lub kompromitujące momenty w karierze politycznej Cyrankiewicza, jak np. skandaliczne przemówienie w Poznaniu w czerwcu […]
Koniec lat pięćdziesiątych. Młodziutka Halina Poświatowska wchodzi do jednej z amerykańskich restauracji i siada na wolnym miejscu. Szybko zostaje upomniana, że nie powinna, bo to część przeznaczona dla czarnych. Pamiętam, jak w listach pisanych z Ameryki zdziwiona jest tym podziałem w sklepach, restauracjach, autobusach czy toaletach. Nie potrafiła tego zrozumieć, nie było to dla niej […]