Magazyn kulturalno- literacki
Johanna Bodor, rumuńska tancerka, choreografka i aktorka, zabiera nas w swojej książce w okrutną podróż do Rumunii za czasów Ceaușescu. „Nie szkodzi, kiedyś zrozumiem” to napisana surowym, oszczędnym językiem wstrząsająca narracja o uczennicy szkoły baletowej, która pragnie wydostać się ze swojej ojczyzny.
„Ktokolwiek powiedział, że zrozumiał ten film – kłamał”. Tak oto polski wydawca reklamował wydanie DVD „Zagubionej autostrady”, które wpadło mi w ręce w czasach liceum. Teksty Jacques’a Derridy mogłyby być opatrzone podobnym hasłem, chociaż w tym wypadku pełniłoby ono raczej funkcję ostrzeżenia. Ponad dziesięć lat po pierwszym kontakcie z Derridą postanowiłem podjąć kolejną próbę zrozumienia […]
Sprawa zabójstwa Grzegorza Przemyka, warszawskiego maturzysty, do dziś nie znalazła swojego finału. Cezary Łazarewicz, autor reportażu „Żeby nie było śladów. Sprawa Grzegorza Przemyka”, pokazuje rozmiar komunistycznych mechanizmów, które miały za zadanie utrudnić dojście do prawdy.
„Kiszczakowa. Tajemnice generałowej” to kolejna pozycja opowiadająca o prywatnym życiu polityków z kobiecej perspektywy. Książka Danuty Wałęsy wywołała dyskusję dotyczącą przekraczania granicy prywatności czy stania na straży dobrego imienia swojego męża. Monika Jaruzelska poszła w zupełnie innym kierunku – w swoich dwóch książkach zdecydowanie wybieliła postać ojca, pokazując jego „ludzką”, codzienną twarz. Żona Czesława Kiszczaka […]
„Kobieta i komunizm” budzi w większości jedno skojarzenie, a raczej wywołuje konkretny obraz – dziewczyny na traktorze. Stereotyp kobiet zmuszanych przez totalitarny ustrój do ciężkiej pracy pokutuje do dziś. Małgorzata Fidelis – profesorka historii z Uniwersytetu Illinois w Chicago stara się go zburzyć i pokazać, jak okres stalinizmu wyemancypował kobiety. W książce „Kobiety, komunizm i […]
Simone de Beauvoire kojarzona jest przede wszystkim jako autorka „Drugiej płci” – kanonicznego tekstu feministycznego oraz jako partnerka słynnego filozofa, twórcy francuskiego egzystencjalizmu – Jean-Paul Sartre’a. Jej proza jest zapomniana, czytana dziś wydaje się lekko archaiczna. „Pewnego razu w Moskwie” jest jednak dla mnie dowodem, że tego typu literatura się nie starzeje. Narracja płynie powoli, […]
Kto wie, ile literackich arcydzieł mogłoby nie przetrwać XX wieku, gdyby nie chwalebna działalność prawdziwych strażniczek spuścizny wielkich pisarzy. Było ich wiele. W ZSRR literackie wdowy stanowiły prawdziwą instytucję, nie pozwalając zapomnieć lub zniszczyć dzieł swoich mężów. Najwybitniejszą z nich była niewątpliwie Nadieżda Mandelsztam, która nie tylko zachowała i przechowała twórczość wybitnego poety, ale również […]
Ostatnie sto lat historii Europy, pełne wojen, krwawych reżimów i dwóch totalitaryzmów, ma na sumieniu tysiące tragedii narodowych albo prywatnych. Bywa, że trudno odróżnić jedne od drugich z powodu ich splatania się i przenikania. Rumunia była jednym z tych krajów, które przy okazji przeprowadzania wielkiego społecznego eksperymentu, jakim był ustrój komunistyczny, zaprowadziły u siebie totalitarne […]