Tag: Holokaust

Klucze i Kasa. O mieniu żydowskim w Polsce pod okupacją niemiecką i we wczesnych latach powojennych 1939–1950

W 2011 roku książka Złote żniwa J.T. Grossa rozpoczęła rozległą debatę dotyczącą mienia pożydowskiego w Polsce. Z jednej strony pojawiły się głosy przytakujące historykowi, z drugiej jednak odezwało się przerażenie części narodu polskiego, która twierdzi, że to, o czym napisał badacz, nie jest prawdą. Nikt nie okradał Żydów, nikt bowiem nie rościł sobie pretensji do […]

Oświęcimki – Wojciech Albiński

Bezpretensjonalne Oświęcimki wciskają w fotel. Doskonale łączą różne motywy współczesnej tożsamości z tragicznymi faktami historii. Wojciech Albiński znakomicie wpisuje się w dyskurs o „postpamięci”. Trwałe określenia, zrośnięte z historią, nagle zostają zburzone i wsadzone w szokujące zestawienia codzienności. Zacznijmy od wiersza o tytule zahaczającym o „kłamstwo oświęcimskie”, które normuje ustawa z roku 2012, zmieniona, czy […]

Córka piekarza – Sarah McCoy

Wydawałaby się, że trudno zaleźć wspólny mianownik dla lat wojennych w niemieckim miasteczku Garmish oraz współczesnego El Paso, leżącego na granicy amerykańskiego stanu Teksas i Meksyku. Sarah McCoy jednak udowadnia w swojej powieści pt. „Córka piekarza”, że stara prawda o tym, iż „historia kołem się toczy”, jest wciąż aktualna, zmieniają się tylko bohaterowie tych narracji. […]

Oskarżam Auschwitz. Opowieści rodzinne – Mikołaj Grynberg

Pomimo tytułu – „Oskarżam Auschwitz” książkę Mikołaja Grynberga – należy odczytywać znacznie szerzej niż tylko oskarżenie. To narracja o piekle czasu, nigdy niekończącej się teraźniejszości wojny, w której utknęli bohaterowie. Dla wszystkich innych, których rodziny uniknęły uwikłania w najmroczniejszą zbrodnię w ludzkich dziejach, Holacaust należy do zamierzchłej przeszłości, o której wszyscy woleliby raczej zapomnieć. To […]

Pejzaże metropolii śmierci. Rozmyślania o pamięci i wyobraźni – Otto Dov Kulka

Otto Dov Kulka, wybitny izraelski historyk urodzony w Czechach, napisał tym razem bardzo szczególną książkę. Nie jest to praca historyczna, chociaż dotyczy najbardziej tragicznego okresu w dziejach Europy. Kulka postanowił opisać swoje przeżycia, wspomnienia i mroczne pejzaże dotyczące miejsca, z którym wiążą się jego najważniejsze doświadczenia egzystencjalne.

Moja droga przez noc (Jakob Littner)

Moja droga przez noc Jakoba Littnera to kolejne dramatyczne świadectwo Czarnych Sezonów, dokument czasu Zagłady, który, dzięki uprzejmości wydawnictwa Karta, mogłam przeczytać. Nie mam zamiaru czynić reklamy, ale gdzieś w głębi duszy uważam, że wszyscy powinni choć raz przejrzeć książkę właśnie z Karty. Niektórzy zarzucają mi, że odczuwam przyjemność, czytając o Holocauście. Zatem tu, na […]

Chasydzkie opowieści z czasów Holokaustu – Yaffa Eliach

Holokaust poddał w wątpliwość wszystkie wartości, które wydawały się niewzruszonymi filarami śródziemnomorskiej cywilizacji. Słowa wydawały się tracić znaczenie, literatura sens. Zwątpienie w istotę dotychczasowej cywilizacji, poszukiwanie odpowiedniego języka i źródeł nowej wiary – to zagadnienia, które odbiły się szerokim echem w literaturze po 1945 roku. „Chasydzkie opowieści z czasów Holokaustu” to książka o tragicznym losie […]

Eshkol Nevo – Neuland

Amos Oz pisze obiecująco o nowej powieści Eshola Nevo: „Wzruszająca opowieść o rodzinie, miłości, stracie i samotności”. Dla mnie to najlepsza rekomendacja tej książki. Eshkol Nevo, dziś 43-letni pisarz, miał dziadka premiera. Zmarły w 1969 roku Lewi Eshkol, współpracownik Dawida Ben Guriona, przewodził państwu żydowskiemu m.in. w czasie wojny sześciodniowej 1967 roku. Niedawno autor Neulandu […]