Magazyn kulturalno- literacki
Niestety, coraz rzadziej w szeroko rozumianej literaturze: pięknej, eseistycznej, naukowej spotyka się takie perły. Ripellino, slawista i literaturoznawca, zdruzgotany katastrofą Praskiej Wiosny i dramatycznymi dla czeskiej kultury następstwami „bratniej interwencji” państw socjalistycznych w zbuntowanej republice oraz represjami, w 1973 roku opublikował apologię swojego ukochanego miasta. Można się zdumiewać, że ktoś wychowany w słonecznym obszarze kultury […]
Czescy autorzy, jak się zdaje, rozpoczęli rywalizację ze skandynawskimi pisarzami powieści kryminalnych. Efekty są bardzo interesujące. Czeskie kryminały nie tylko bowiem opisują współczesne realia, ale także tworzą rodzaj fuzji z popularną niegdyś powieścią społeczną. Te powiązania można zauważyć także w powieści Jiříego Březiny. Akcja kolejnej części przygód Tomáša Volfa rozgrywa się w prowincjonalnych Budziejowicach, gdzie […]
Twórczość Petra Šabacha, zmarłego w 2017 roku czeskiego pisarza i aktora, można umieścić w tym samym nurcie tradycji literackiej, do którego zaliczają się Hrabal i Haszek. Styl i język jego prozy: ironiczny, nieco rubaszny, czasami nawet ludyczny oraz pełnokrwiste postacie zaludniające jego opowieści stały się tak rozpoznawalne, że Šabach należy do bodaj najbardziej ulubionych pisarzy […]
Mariusz Szczygieł zajmuje pozycję najsłynniejszego polskiego „czechologa”. Jest nie tylko znawcą, ale i wielbicielem czeskiej kultury, historii i teraźniejszości. Należy do o wiele liczniejszej grupy sympatyków Czech i czeskości. Od najdawniejszych czasów Czesi eksportowali do Polski mnóstwo interesujących postaci i rzeczy: święty Wojciech (pewnie dzisiaj okrzyczany mógłby zostać kolonizatorem), władcy z dynastii Luksemburgów albo Przemyślidów, […]
Kiedy religijna ekstaza doprowadza do ekonomicznej katastrofy i totalnej wojny wszystkich ze wszystkimi, staje się jasne, że Absolut jest synonimem Absurdu. Niemal sto lat temu Karel Čapek w Fabryce Absolutu nakreślił obraz tego, co by było, gdyby epifania stała się zjawiskiem powszechnym, dostępnym na każdej szerokości geograficznej i w każdej kulturze. Absolut w reakcji z […]
Lektura powieści Dziewczynko, roznieć ogieniek wzbudzać może mieszane uczucia. Obraz Cygana, który w przeciwieństwie do gadziów ma ducha niespokojnego, doskonały kontakt z naturą (i końmi, których mowę rozumie), w sercu zaś nieprzemijającą tęsknotę, przeplatającą się z radością życia i pragnieniem wolności, jest do bólu romantyczny. Cygan Martina Šmausa nie potrzebuje ani zbyt wiele czasu, […]
„Nie polecamy tej książki tym, którzy sądzą, że życie innych wygląda tak jak ich własne, że drudzy postępują, myślą i mówią tak jak oni sami, gdy zaś jest inaczej, nie przyjmują tego faktu do wiadomości, choć winien on skłonić ich do głębszej refleksji nad zastaną rzeczywistością”. Czy to nie pociągająca rekomendacja, którą znajdujemy już we […]
Nie wiem czy istnieje naród bardziej różnorodny niż Romowie. Właściwie jest on tak różnorodny, że można mieć wrażenie że mowa tu o kilku, jeśli nie kilkunastu narodach w ramach jednego. No bo, co łączy prawosławnego Cygana z Serbii i z muzułmańskim Cyganem z Macedonii? Czy obaj razem nie wydają się tak bardzo odmienni od Romów […]