Ian 
Stewart to światowej sławy matematyk, specjalista od układów złożonych, pracownik University of Warwick. Ale także autor książek, przybliżających nam świat matematyki, fizyki czy biologii. Ian Stewart udowodnił nieraz, że potrafi w doskonały i zrozumiały nawet dla laika sposób przestawić wyżej wymienione dziedziny nauki i dodatkowo zarazić go swoją pasją.
Nie inaczej jest i tym razem. Choć książka prezentuje przełomowe punkty w historii matematyki i (później) fizyki, jest ona napisana w ten sposób, by nawet osoby, które z tymi dziedzinami mają znikomy kontakt nie miały problemów z lekturą. Autor już na początku uprzedza, że wzorów w tej książce nie będzie za wiele, a jeśli już, to tylko te absolutnie niezbędne.
Z symetrią spotykamy się niemal wszędzie. Nic więc dziwnego, że i w matematyce oraz fizyce przekształcenia symetryczne są ważną, choć jeszcze do niedawna niedocenianą właściwością zarówno świata matematycznego, jak i czasoprzestrzeni. To właśnie symetria pozwala wydedukować istnienie cząstek elementarnych, które – choć dotychczas jest to niepotwierdzone empirycznie – muszą istnieć. To także odkrywanie na nowo takich zastosowań matematyki, które zostały dawno temu opracowane, ale wyprzedziły swoją epokę, co możemy zrozumieć dopiero teraz.
Każdy rozdział poświęcony jest odkryciu, stanowiącym swoisty naukowy kamień milowy. Podróż przez matematyczny ocean zaczniemy w starożytnym Babilonie i choć możemy być zdziwieni, co pierwsze rozdziały mają wspólnego z tytułem książki, już wkrótce wszystko stanie się jasne. Początkowo na twarzy czytelnika może zagościć uśmiech, bo poruszane zagadnienia dobrze znane są i pamiętane ze szkoły. Równania kwadratowe, geometria euklidesowa czy choćby słynne trzy problemy geometryczne starożytnych Greków są większości z nas zapewne znane, choćby ze słyszenia. Oczywiście autor stopniowo wprowadza nas w zagadnienia coraz bardziej skomplikowane, pokazując, jak rozwijała się matematyka i jak rozwiązywano napotykane problemy.
Zaletą tej książki jest fakt, iż każdy rozdział jest nie tylko przedstawieniem problemu naukowego, ale również w dużej części pokazuje nam sylwetkę naukowca, który ów problem rozwiązał. Dowiadujemy się więc kto ze znanych postaci świata nauki był kobieciarzem, kto zatwardziałym kawalerem, kto pedantem a kto bałaganiarzem. Ciekawostki te niewątpliwie urozmaicają treść książki, a czasami powodują lekkie zdziwienie – kto na przykład wiedział, że Einstein, zaczął mówić tak późno, iż rodzice obawiali się, że jest upośledzony?
Bardzo ciekawą częścią książki są ostatnie rozdziały, poświęcone najnowszym odkryciom w dziedzinie fizyki. Obecnie bowiem obowiązują dwie teorie – ogólna teoria względności Einsteina, która doskonale sprawdza się empirycznie w skali makroskopowej oraz mechanika kwantowa, poruszająca zagadnienia na poziomie cząstek elementarnych. Ponieważ obie teorie dotyczą naszego wszechświata i praw fizyki w nim obowiązujących, powinny się uzupełniać, tymczasem mamy do czynienia ze zjawiskiem przeciwnym – w pewnych punktach obie teorie są ze sobą sprzeczne.
Autor w jasny i zrozumiały sposób przedstawia nam, na jakim obecnie etapie znajdują się próby zrozumienia wszechświata, w jaki sposób próbuje znaleźć się kompromis między sprzecznościami i poszukuje Ogólnej Teorii Wszystkiego, która – jeśli zgodnie z tytułem książki prawda musi być piękna – musi istnieć. Musi, bo wszechświat, prezentowany tu przez Iana Stewarta, jest matematycznie i fizycznie piękny, jest cudownie symetryczny i gdyby jednolita teoria opisująca prawa wszechświata nie istniała, byłaby to chyba jego najniezwyklejsza cecha.
No i na koniec jeszcze kilka słów dla fanów Stanisława Lema. Jeśli pamiętacie, jak w ostatnim rozdziale „Dzienników gwiazdowych” przodkowie Ijona Tichego odkrywają nowe cząstki elementarne: skwarki, to mam dla was dobrą wiadomość. Lem po raz kolejny, choć w zupełnie niespodziewany sposób, okazał się prorokiem – cząstki elementarne nazywane swojsko „skwarki” istnieją!
Robert Rusik
Tytuł: Dlaczego prawda jest piękna – O symetrii w matematyce i fizyce
Autor: Ian Stewart
Wydawnictwo: Prószyński i s-ka
Data wydania: 2012 r.
Oprawa: miękka
Stron: 368
