Susan Hill „Zagrabione życie i inne opowieści niesamowite”

„Zagrabione życie i inne opowieści niesamowite” Susan Hill to zbiór składający się z siedmiu opowiadań. Oprócz tytułowego „Zagrabionego życia” znalazły się tu jeszcze: „Lalka”, „Mężczyzna z obrazu”, „Torba podróżna”, „Dwudziesty Pierwszy”, „Alice Baker” oraz „Frontowy pokój”.

Niesamowitość w wykonaniu Susan Hill nie polega na atakowaniu czytelnika istotami nie z tego świata czy obrazami makabry. Jej groza jest bardzo subtelna, niepostrzeżenie przesącza się do na pozór zwykłego życia bohaterów. Pojedyncze zdarzenia nie zwiastują jeszcze niczego strasznego, ale Hill w swoje historie umiejętnie wplata kolejne niepokojące nuty. Bohaterowie jej tekstów stają w obliczu nieznanego, którego nie potrafią wytłumaczyć ani zrozumieć. Także i autorka nie daje gotowych odpowiedzi, czytelnik sam może wybrać wersję wydarzeń, która wydaje mu się najbardziej prawdopodobna. Hill potrafi budować nastrój i podskórne napięcie, które w opowieściach niesamowitych jest kluczowe. Zawsze też zachowuje nutkę tajemnicy i niejasności, słusznie zakładając, że istnieją na tym świecie rzeczy, które nawet filozofom się nie śniły.

Dość wydarzyło się rzeczy, które wytrąciły mnie z równowagi, a jednocześnie miałem pewność, że wszystkie były powiązane, choć każda z nich z osobna wydawała się znaczyć niewiele. (…) Teraz, chociaż rozum mi podpowiadał, że upadek obrazu był zwykłym zdarzeniem, które łatwo dawało się wyjaśnić, co innego mówiły przeczucie i – niepokój. Oczywiście, zazwyczaj stosowałem zasadę brzytwy Ockhama, teraz jednak intuicja brała pierwszeństwo przed rozumem („Mężczyzna z obrazu”, s. 230-231).

Mimo że sceneria wydarzeń jest bardzo różnorodna, od wiktoriańskiego Londynu do spokojnych przedmieść z lat pięćdziesiątych, wszystkie te opowieści mają wspólny mianownik. Nie jest nim tylko przyczajona groza i zajrzenie za zasłonę rzeczywistości. W istocie większość tekstów Hill obraca się wokół tytułowego zagrabionego życia. W opowiadaniu o eksperymentach szalonego naukowca jest to motyw potraktowany jak najbardziej dosłownie, ale przewija się też przez inne utwory, przybierając różne formy. Może to być na przykład opętana zazdrością i żądzą zemsty kobieta z „Mężczyzny z obrazu” czy demoniczna macocha z „Frontowego pokoju”. W tym ostatnim tekście Hill bawi się też trochę wątkami rodem z klasycznej baśni, w której to właśnie macocha bywa śmiertelnym zagrożeniem, zwłaszcza dla małych dzieci. W „Torbie podróżnej” życie i rewolucyjne pomysły głównego bohatera zostają zagrabione przez nieuczciwego pomocnika. Niewinna na pozór zemsta wywołana tym faktem staje się początkiem koszmaru.

Zawsze żywiłem przekonanie, że miejsca o długiej historii, a zwłaszcza te, które były świadkami straszliwych wydarzeń, kryją w sobie jakieś ślady przeszłości. Coś z niej unosi się w powietrzu, podobnie jak w wielu katedrach, które oglądałem w różnych krajach świata. Zdarzają się miejsca przesiąknięte swoją przeszłością, promieniujące atmosferą wielkiego dobra czy wielkiego zła, którą może wychwycić ktoś wrażliwy na ich otoczenie („Lalka”, s. 170).

Hill chętnie korzysta z popularnych w literaturze grozy elementów – starych posiadłości z bogatą historią, nawiedzonych pokoi, naukowców prowadzących szalone eksperymenty, duchów odwiedzających miejsca ważne dla nich za życia – ale robi to po swojemu. W jej twórczości wyraźne są wpływy wiktoriańskich opowieści niesamowitych, także pod względem stylu i kompozycji. Chętnie korzysta z narracji pierwszoosobowej, bohaterowie odkrywają straszliwe sekrety zawarte w odnalezionych notatkach czy na skutek opowieści innych, i choć w nie nie wierzą, wcześniej czy później muszą się z nimi zmierzyć.

Jeżeli macie ochotę na opowiadania podszyte podskórnym lękiem i niepokojem, w których bohaterowie zaglądają za zasłonę rzeczywistości, „Zagrabione życie i inne opowieści niesamowite” Susan Hill z pewnością przypadną wam do gustu.

Barbara Augustyn

Autor: Susan Hill
Tytuł: „Zagrabione życie i inne opowieści niesamowite”
Tytuł oryginalny: „Printer’s Devil Court”, “Dolly”, “The Man in the Picture”, “The Traveling Bag”, “Boy Twenty-One”, “Alice Baker”, “The Front Room”
Tłumaczenie: Jerzy Łoziński
Wydawnictwo: Zysk i S-ka
Liczba stron: 459
Data wydania: 2022

About the author
Barbara Augustyn
Redaktor działu mitologii. Interesuje się mitami ze wszystkich stron świata, baśniami, legendami, folklorem i historią średniowiecza. Fascynują ją opowieści. Zaczytuje się w literaturze historycznej i fantastycznej. Mimowolnie (acz obsesyjnie) tropi nawiązania do mitów i baśni.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *