Rudowłosa – Orhan Pamuk

Pamuk_Rudowlosa_mMotto najnowszej powieści tureckiego noblisty Orhana Pamuka stanowią trzy cytaty dotyczące relacji syn – ojciec: dwa mówią o Edypie, jeden pochodzi z perskiego eposu autorstwa Ferdousiego. Słowa te zapowiadają treść i formę „Rudowłosej”. Po pierwsze jest to przede wszystkim opowieść o związku syna z ojcem oraz jego braku i poszukiwaniu. Po drugie narracja toczy się niczym w antycznym dramacie – fatum jest nieuniknione, wszyscy wiemy, że wydarzenia prowadzą jedynie do tragicznego końca. Po trzecie zaś powieść ta jest przepiękną mozaiką greckiej i wschodniej kultury starożytnej – z jej eposami, bohaterami i opowieściami.

Cechą charakterystyczną pisarstwa Pamuka jest pierwszoosobowa, momentami sentymentalna, ale pełna zrozumienia dla głównego bohatera i pozostałych postaci narracja. Tym razem narrator cofa się o kilkadziesiąt lat, by opowiedzieć o niezwykle dla niego istotnym lecie. Te parę tygodni, które spędził na pracy przy kopaniu studni, miało wpływ na całego jego życie. Cem ma wtedy kilkanaście lat i chce zarobić pieniądze na studia. Zatrudnia się jako pomoc mistrza studniarskiego, wyjeżdża z domu i zamieszkuje ze swoim opiekunem w namiocie na terenie placu budowy.

Ich relacja szybko staje substytutem związku Cema z ojcem. Ojcem nieobecnym, bo z powodów politycznych osadzonym w więzieniu. Jednak już od pierwszych stron domyślamy się, że jakaś tragedia jest nieunikniona. Główny bohater pewnego dnia ucieka, a potem stara się zapomnieć o tamtych wydarzeniach. Jednak przez lata nie opuszcza go obsesja na temat ojco- i synobójstwa. Gdy w pierwszych dniach pracy przy studni idzie do miasteczka, by obejrzeć przedstawienie trupy teatralnej, po raz pierwszy spotyka się z historią ojca, który nieświadomie (choć zgodnie z przepowiednią) zabija swojego syna. Spektakl ten stanie się punktem zwrotnym w jego życiu – będzie nie tylko zapowiedzią tego, co nieuniknione, ale i pozwoli bohaterowi przejść przemianę.

Cem, mimo niesamowitych wręcz sukcesów na polu zawodowym, ogromnego majątku oraz szczęśliwego małżeństwa, żyje ze swego rodzaju przekleństwem. Nigdy nie doczekał się syna, a jego relacja z własnym ojcem pozostawia wiele do życzenia. W tym trójkącie ojciec – syn – mistrz niezwykle ważna jest rola kobiety, tytułowej Rudowłosej. To aktorka, której monolog jest wyjątkowo istotny w sztuce o synobójstwie. To ona jest brakującym ogniwem w opowieści będącej obsesją bohatera – wariacji na temat „Króla Edypa”. To do niej będzie należał ostatni rozdział, w którym – tak jak w antycznym dramacie – dowiemy się prawdy i wszystkie elementy tragedii ułożą nam się w całość.

Orhan Pamuk po raz kolejny daje nam mądrą powieść, w której powoli możemy odkrywać warstwy ważne w interpretacji nie tylko książki, ale i ludzkiego losu w ogóle. Autor świadomie i umiejętnie gra z konwencją dramatu antycznego, by zadać pytania, które wciąż zadajemy. O przeznaczenie, rodzinę i relacje między ludźmi.

Tytuł: „Rudowłosa”

Autor: Orhan Pamuk

Tłumaczenie: Piotr Kawulok

Wydawnictwo Literackie

Premiera: sierpień 2017

About the author
Anna Godzińska
Ukończyła studia doktoranckie na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Szczecińskiego, autorka tekstów o miłości poza fikcją w magazynie Papermint oraz o literaturze w Magazynie Feministycznym Zadra. Fanka kobiet - artystek wszelakich, a przede wszystkim molica książkowa;)

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *