Różowy język. Literatura i polityka kultury na początku wieku. – Błażej Warkocki

warkockiWydawać by się mogło, że o literaturze homoseksualnej napisano już wiele po roku 2000.  Także w kwestiach społecznych temat ten wydawać się może być już wyczerpany: publiczne coming outy znanych lub mniej znanych osób czy telewizyjne i prasowe rozmowy z rodzicami gejów i lesbijek. A jednak… Kiedy zapytamy statystycznego/statystyczną czytelnika/czytelniczkę o pisarza czy pisarkę z tego właśnie kręgu tematycznego wymieni pewnie Michała Witkowskiego, a potem zapadnie cisza. Na ulicach wciąż słowo „pedał” czy „ciota” jest jednym z najbardziej obraźliwych, co parę tygodni docierają do mediów informacje o samobójstwach gejów czy lesbijek. Okazuje się więc, że wciąż jest o czym/o kim mówić. Błażej Warkocki w „Różowym języku. Literatura i polityka kultury na początku wieku” przygląda się przełomowi, jaki nastąpił w naszym kraju zaraz po 2000 roku. Przełomowi, który dotyczy homosekusalności.

Warkocki bada różne dziedziny, obszary, w których temat ten został poruszony. Mimo że zajmuje się XX wiekiem – nakreśla dyskurs, jaki panował wcześniej – zarówno w mediach, jak i w nauce. Przypomina więc i stare teksty prasowe, ale i literackie, które stanowiły niejako wstęp do tego, co stało się w momencie ukazania się „Lubiewa” Michała Witkowskiego. Autor jest bowiem świadomy, że wydanie tej książki ruszyło lawinę – jednocześnie jednak świetnie wskazuje na pułapki płynące z entuzjastycznego czytania tej powieści jako tekstu emancypacyjnego dla homoseksualizmu.

„Różowy język” składa się z różnych artykułów Warkockiego, które pisał od 2000 roku i które ukazywały się na łamach czasopism papierowych i internetowych. Każdy z rozdziałów poprzedzony jest wstępem wyjaśniającym taki właśnie dobór tekstów, ale i mówiącym o genezie ich powstania – często nakreśla ówczesną atmosferę panującą wokół konkretnego zagadnienia. To pozwala czytelniczkom i czytelnikom śledzić historię dyskursu wokół homseksualizmu, a także tego, jak ten dyskurs się rozwijał, w jakim kierunku zmierzał.

Znajdziemy tu więc i obszerne recenzje książek nie tylko polskich autorek/autorów, i teksty dotyczące bycia w szafie i wychodzenia z niej, ale i świetne artykuły dotyczące przyglądania się na nowo – bez maski intymnych przyjaźni, ale w kontekście związków homoseksualnych – autorom i autorkom naszych szkolnych lektur. Warkocki zresztą powraca do PRLu i z dzisiejszej perspektywy opowiada o ówczesnym spojrzeniu na homoseksualizm, zadaje pytania o przeszłość, na które do dziś nie mamy odpowiedzi (na przykład akcja „Hiacynt”).

W pisaniu o homoseksalności nie można pominąć na pewno dwóch kwestii – tożsamościowej i homofobicznej. Autor przygląda się obu – w pierwszym przypadku świetnie ilustruje swoje przemyślenia m.in. serialem „The L word”. W drugim pokazuje, jak w mediach i – w konsekwencji tego – także społeczeństwie słowo gej zastąpił Żyda, zmieniono adresata nienawiści i fobii. Warkocki jednak wskazuje, że wszystkie zagadnienia krążące wokół homoseksualizmu zazębiają się. Dyskusja o literaturze nie istnieje jedynie w akademickich murach, ale wychodzi poza nie, wchodząc w kontekst społeczny. Świetnym przykładem jest tutaj choćby dość świeża awantura o bohaterów „Kamieni na szaniec”.

„Różowy język” to kawał historii Polski – naszej literatury najnowszej, naszego przywiązania do pomnikowych bohaterów, naszej homofobii i chęci bycia nowoczesnymi. To także znakomita próba zebrania w jednym miejscu – jednej książce całej masy dyskusji, tekstów, lęków i nadziei, jakie przyniósł przełom wywołany „Lubiewem”.

Anna Godzińska

Tytuł: Różowy język. Literatura i polityka kultury na początku wieku.
Autor: Błażej Warkocki
Wydawnictwo: Krytyka Polityczna
Premiera: 17 grudnia 2013
Liczba stron: 352

About the author
Anna Godzińska
Ukończyła studia doktoranckie na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Szczecińskiego, autorka tekstów o miłości poza fikcją w magazynie Papermint oraz o literaturze w Magazynie Feministycznym Zadra. Fanka kobiet - artystek wszelakich, a przede wszystkim molica książkowa;)

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *