Recenzja komiksu „Rycerze św. Wita” Davida B.

Założone w 1990 roku wydawnictwo L’Association jest jednym z ważniejszych punktów na francuskiej mapie komiksu autorskiego i niezależnego. To tu publikowali Joann Sfar („Kot Rabina”) czy Lewis Trondheim („Ralph Azham”). Głównym nazwiskiem wydawnictwa jest jednak postać jego założyciela, Davida B. (właściwie Pierre-François Beauchard). Nakładem L’Association ukazało się bowiem jego najważniejsze dzieło, „Rycerze św. Wita”, które w Polsce doczekało się już drugiego wydania przygotowanego przez Kulturę Gniewu.

Rycerze_w2

Ten składający się z sześciu rozdziałów komiks pierwotnie ukazywał się w latach 1996–2003. Nad Wisłę trafił on po raz pierwszy w listopadzie 2012 roku. Niemal równo cztery lata później do księgarń trafia wydanie drugie, różniące się od pierwszego okładką oraz oprawą (wydanie z 2012 roku oprawione było w twardą okładkę).

rycerzeswwit01

Pokaźnych rozmiarów komiks prezentuje historię rodziny Davida B., który jest tu głównym bohaterem i narratorem zarazem, na tle walki z chorobą jego starszego brata, Jeana-Christophe’a. W wieku jedenastu lat chłopiec po raz pierwszy dostał ataku padaczki, a choroba zaczęła postępować nad wyraz szybko, pustosząc zarówno zdrowie Jeana-Christophe’a, jak i burząc spokój całej rodziny. Życie wszystkich jej członków zostaje bowiem szybko podporządkowane epilepsji. Rodzice Davida B. chcąc za wszelką cenę ratować zdrowie dziecka, chwytają się coraz to bardziej wymyślnych sposobów, wędrując od jednego terapeuty do drugiego, spotykając kolejnych lekarzy, media, guru i zwyczajnych szarlatanów.

rycerzeswwit02

Pozornie to Jean-Christophe z jego epilepsją jest postacią centralną komiksu. To wokół chłopca toczy się życie całej rodziny. Jej przeprowadzki wymuszane są zmianami kolejnych cudotwórców próbujących leczyć chorego. W ten sposób, gdy Jean-Christophe trafia do wspólnoty makrobiotycznej, cała rodzina zostaje podporządkowana jej rygorystycznym wymaganiom. Wszystko to jednak pozór, na co uwagę zwraca Jerzy Szyłak w swoim tekście poświęconym „Rycerzom św. Wita” zamieszczonym w „Powieści graficznej. Leksykonie” (Timof i cisi wspólnicy 2016). To autor, Pierre-François Beauchard, który w wieku dwunastu lat zmienia imię na David (co jest ważnym wydarzeniem symbolicznym dla chłopca, szczególnie że od matki dowiaduje się, że właśnie David miał mieć na imię, gdyby nie sprzeciw dziadka), jest głównym bohaterem komiksu. To jego walka z chorobą brata, chorobą, która zdominowała życie każdego z członków rodziny, jest osią, wokół której budowana jest opowieść. Autor przyznaje zresztą, że jest to walka, z której nie da się wyjść zwycięsko. Choroba pochłania każdego z bohaterów, sprawiając, że członkowie rodziny oddalają się od siebie coraz bardziej. Znamienna jest tu scena otwierająca album, gdzie David B. ze zdziwieniem konstatuje, że nie poznaje własnego brata, tak bardzo zmienionego przez chorobę i przyjmowane leki.

rycerzeswwit03

Opis trudnych relacji pomiędzy poszczególnym członkami rodziny jest dodatkowo zaciemniony przez bardzo metaforyczny i oniryczny styl narracji i rysunku autora, oscylujący gdzieś na przecięciu snu i jawy. Zresztą sny są niezwykle ważnym elementem komiksu, gdyż artysta poświęca im sporo uwagi, próbując odczytywać je na wielorakie sposoby. Bohaterowi wciąż towarzyszą zmarli członkowie rodziny zamieszkujący park otaczający dom, a sam utożsamia się z wojownikami Czyngis-chana, przywdziewając metaforyczną zbroję, mającą uodpornić go na świat zewnętrzny. Autor, operując grubym konturem, dużą uwagę poświęca rozplanowaniu kadrów i bogatej ornamentyce, dzięki czemu tworzy sugestywne wizje choroby.

rycerzeswwit05

„Rycerze św. Wita” to jeden z komiksów zaliczanych do ścisłego kanonu powieści graficznej, ważnych nie tylko ze względu na poruszany temat, ale także wykorzystane zabiegi formalne, wznoszące medium komiksu na wyższy, artystyczny poziom. Trudna, ale i bardzo osobista relacja z walki z chorobą, ale także próbą jej oswojenia to pozycja obowiązkowa dla czytelników szukających niebanalnych powieści graficznych.

Karol Sus

Scenariusz: David B.
Rysunki: David B.
Wydanie: II
Data wydania: Październik 2016
Tytuł oryginału: l’Ascension du Haut Mal / Epileptic
Rok wydania oryginału: 1996-2003
Wydawca oryginału: L’Association
Tłumaczenie: Katarzyna Koła
Druk: czarno-biały
Oprawa: miękka
Format: 200 × 265 mm
Stron: 392
Cena: 99,90 zł
Wydawnictwo: Kultura Gniewu
ISBN: 978-83-64858-44-4

About the author
Karol Sus
Rocznik ‘88. Absolwent Uniwersytetu Warmińsko- Mazurskiego w Olsztynie. Wychowany na micie amerykańskiego snu. Wciąż jeszcze wierzy, że chcieć – to móc. Wolnościowiec. Kinomaniak, meloman, mól książkowy. Namiętnie czyta komiksy. Szczęśliwy mąż i ojciec.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *