Czy można z humorem i lekkością opowiedzieć o niepełnosprawności? Szczególnie, jeśli dotyka ona niewinne dziecko i jest powodem rozbicia rodziny? Niepełnosprawność przestaje być niewygodnym tematem, a ludzie dotknięci kalectwem przestają być skazani na wegetację w cieniu. Młody twórca komiksowy, Tomasz „Spell” Grządziela, przełamuje tabu, prezentując ciepłą i okraszoną humorem, a zarazem gorzką, opowieść o skazanym na wózek Stasiu i jego matce.
Tytułowy Staś to rezolutny i bardzo żywiołowy chłopiec. Mógłby się niczym nie różnić od swych rówieśników. Tak samo dokazuje, nie lubi chodzić do szkoły i bywa nieposłuszny. Jednak Staś wskutek choroby jest skazany na wózek inwalidzki. Nie przeszkadza mu to wcale w wymyślaniu niebanalnych przygód i zabaw. Może jedynie trochę doskwiera mu samotność. Tylko czy aby na pewno? Wobec braku kolegów Staś zaczyna nadawać ludzkie cechy swej chorej nodze. Okazuje się, że zmyślony kompan ma jeszcze bardziej szalone pomysły niż sam Staś. Ta dwójka to prawdziwa mieszanka wybuchowa.
Komiks Grządzieli w pierwszym odczuciu jawi się jako typowa opowieść humorystyczna, ukazująca niepełnosprawność z odmiennej, bardziej optymistycznej, strony. Rzeczywiście, Spell buduje na tej bazie liczne gagi i żarty sytuacyjne. Wraz z wgłębianiem się w lekturę komiksu, odkrywamy, że to tylko fasada, za którą kryje się gorzkie życie nie tylko Stasia (który, jak na dziecko przystało, potrafi znaleźć w każdej sytuacji źródło radości), ale przede wszystkim jego matki. Nie bez znaczenia jest dedykacja albumu, który został poświęcony wszystkim matkom. To właśnie rodzicielka głównego bohatera bierze na swoje barki cały trud wychowania niepełnosprawnego i nadpobudliwego chłopca. Opuszczona przez ojca Stasia musi radzić sobie z notorycznym brakiem pieniędzy, problemami ze szkołą, a przede wszystkim stale pogarszającym się stanem zdrowia syna.
Grządziela zebrał w albumie kilkadziesiąt krótkich, w ogromnej większości jednoplanszowych, historyjek, które prezentują migawki z codziennego życia Stasia i jego mamy. Migawki te ułożone są chronologicznie i składają się na zamkniętą opowieść. Czterokadrowe plansze narysowane są w stylu cartoon, Spell stosuje tu maksymalne uproszczenie rysunku, rezygnując z drugiego planu, cieniowania czy detali. Jednocześnie autor zrezygnował z zapisywania wypowiedzi bohaterów w dymkach, narrację pozostawiając Stasiowi. Dzięki temu opowieści przefiltrowane są przez umysł dziecka, nie zawsze w pełni rozumiejącego, co się dzieje, choć mającego na podorędziu ciętą ripostę.
Tomasz Grządziela zadebiutował niedawno swoim pierwszym pełnym albumem – „Ostatnim przystankiem” (Kultura gniewu, 2014). „Przygody Stasia i Złej Nogi” potwierdzają, że jest to autor o wyjątkowym wyczuciu komiksowego medium, konstruujący niebanalne fabuły. Warto zapoznać się ze słodko-gorzką historią Stasia i jego niespotykanego przyjaciela.
Karol Sus
Scenariusz: Tomasz Grządziela
Rysunki: Tomasz Grządziela
Wydanie: I
Data wydania: Sierpień 2016
Druk: czarno-biały
Oprawa: miękka ze skrzydełkami
Format: 165 × 165 mm
Stron: 100
Cena: 34,90 zł
Wydawnictwo: Kultura Gniewu
ISBN: 978-83-64858-40-6
