Psy nad jeziorem – Milijenko Jergović

miljenko-jergovic-psy-nad-jeziorem-wydawnictwo-czarne-2017-03-27„Psy nad jeziorem” Miljenko Jergovicia jest niezwykłą opowieścią. Dzieje umierania jej głównego bohatera, bośniackiego poety Nano Mazutha, prowadzą czytelników w głąb skomplikowanej bałkańskiej historii, powikłanych ludzkich biografii i poplątanych dziejów przedmiotów ocalonych (bądź nie) z odmętów burzliwego dwudziestego wieku.

Koleje losów zapomnianego poety, chorwackiej profesorki dalmatyńskiej literatury renesansowej i hotelowego recepcjonisty łączą i dzielą zamierzchłe czasy jednego jugosłowiańskiego państwa i wojny, która je pochłonęła. Wszyscy bohaterowie są sierotami po micie o pokojowym współistnieniu bałkańskich narodów i historycznym kłamstwie, jakim okazała się Jugosławia marszałka Tity. Nieprzypadkowo samolot, w którym Nano Mazuth przeżywa swoją przedśmiertną wędrówkę przez miniony czas, okazuje się czyśćcem pełnym bałkańskim wygnańców i emigrantów. Wszyscy bohaterowie Jergovicia zawieszeni są między piekłem Bałkanów a niebem spokojnego Zachodu, który nie chce zrozumieć i przygarnąć ludzi obarczonych zbyt skomplikowaną tożsamością i pamięcią. Jedyny wiersz Mazutha, który przetrwał epokę rozpadu i wojny, „Psy nad jeziorem”, jest obrachunkiem „ze znanymi i nieznanymi wrogami, z rodzinnym miastem i ojczyzną”. Literatura okazuje się bezradna w starciu z polityką, historią i ludzką podłością.

„Psy nad jeziorem” to także ćwiczenie stylistyczne na podstawie prozy innego wielkiego mistrza, Roberta Bolano, i serialu „Zagubieni”. Stąd niepokojący, senny klimat i szkatułkowa kompozycja powieści. Losy bohaterów są także pretekstem do snucia epickiej opowieści o najbardziej niezwykłym pograniczu kulturowym i tyglu etnicznym, jakim były i są Bałkany. Literacką perłą jest bez wątpienia wpleciony w narrację esej o Dubrowniku, tej adriatyckiej „perle w koronie” kolejnych królestw, cesarstw i imperiów. Dubrownik wydaje się wielokroć większym cudem, niż naprawdę jest, bo Włochy pełne są miast podobnych do niego albo znacznie piękniejszych i znacznie bardziej niezwykłych. Tylko żadne z nich nie ma kontekstu Dubrownika, nad którego intensywnością lokalne plemiona z zapałem pracują już od stuleci, stawiając opór wszelkim próbom ucywilizowania. „Żadne nie ma dokoła siebie tej brzydoty, pośród której Dubrownik jest piękny”. Czyż można piękniej opisać odmienność?

 

Autor: Miljenko Jergović

Tytuł: Psy nad jeziorem

Przełożyła: Magdalena Petryńska

Wydawnictwo: Czarne

Data wydania: 5 kwietnia 2017

 

About the author
Ewa Glubińska
historyczka, feministka, wielbicielka herstories pisanych przez życie i tych fikcyjnych również

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *