Tytuł tej książki zwraca uwagę: „Próżna”. Niesie ze sobą dwa skojarzenia. Pierwsze, dość oczywiste – odnosi się do cechy charakteru. Drugie – związane jest już z treścią powieści Sylwii Zientek. To nazwa warszawskiej ulicy, przy której znajduje się kancelaria prawna – centrum wydarzeń i miejsce pracy głównej bohaterki. Czy to właśnie do protagonistki odnosi się tytuł?
Jest tu kilka postaci, które epitet ten świetnie opisuje. Po pierwsze Diana – trzydziestokilkuletnia prawniczka, znakomicie ubrana, spełniająca się w roli zawodowej, ale niekoniecznie prywatnej. Mąż ją irytuje, dzieci, które urodziła dla niego, nie przejmują tak mocno jak sprawy karne. Miota się pomiędzy mężczyznami, doszukując się w ich słowach drugiego dna. W sferze zawodowej – znająca swoją wartość, szanowana. W sferze prywatnej – spragniona uwagi, mocno zakompleksiona, budująca pozorną pewność siebie poprzez drogie ubrania i otrzymywane komplementy.
Drugą protagonistką, którą można nazwać próżną, jest przyjaciółka Diany – Penny, prawniczka marząca o byciu w zupełnie innym miejscu. Seksowna, piękna, bogata i samotna, chociaż co wieczór zapełnia pustkę łóżka kolejnym mężczyzną. Wszystko zmienia się, gdy rodzi dziecko…
Próżne są jednak nie tylko kobiety. Robert – także prawnik – pozornie nie pasuje do ułożonego towarzystwa z kancelarii. Manifestuje to strojem, zachowaniem, lekceważeniem konwenansów. Jego poetyckie i górnolotne przemyślenia, zafascynowanie filozofią Wschodu, w końcu porzucenie pracy i wyjazd wydają się kolejną rolą, w którą wchodzi, by zwrócić na siebie uwagę.
Dawid jest także znakomitym przykładem na próżność. Jego życie to nieustanna zabawa, najczęściej kosztem innych. Brak szacunku dla pracowników, wykorzystywanie seksualne kobiet i porzucanie ich – to wszystko zostaje zakończone w dość dramatyczny sposób. Bohater ulega poważnemu wypadkowi i zmienia się całkowicie.
Brzmi znajomo i niezwykle stereotypowo? Właśnie… Nie wiem, na ile była to intencja autorki, aby tak powierzchownie i w oczywisty sposób potraktować swoje bohaterki i bohaterów. Środowisko prawnicze wydaje się niezwykle próżne i egoistyczne, dość płytkie. Wzmianki o słuchaniu Kate Bush czy czytaniu Dostojewskiego tylko to potęgują. „Próżna” to w miarę dobre czytadło, ale nie powala ani nie zachwyca. Gorzej – ugruntowuje stereotypy: niezadowolony z seksu mąż może okazać się gejem, ciąża i narodziny dziecka zmieniają kobietę z wampa szalejącego co noc z innym mężczyzną w ciepłą i spokojną domatorkę, a wypadek na motocyklu (sic!) pozwala zrozumieć unieruchomionemu na wózku dawnemu egoiście, że liczy się rodzina i szczęście innych. Cóż, życie nie jest takie proste i takiemu jego banalizowaniu mówię stanowcze NIE.
Anna Godzińska
Tytuł: „Próżna”
Autorka: Sylwia Zientek
Wydawnictwo: Muza SA
Premiera: czerwiec 2015
