PRO i KONTRA – Józef Pless

pol_pm_Jozef-Pless-Pro-i-kontra-211_1„Pro i kontra” to niezwykłe spotkanie ze słowem i rysunkiem. Wierszom Józefa Plessa towarzyszą prace Franciszka Starowieyskiego – całość jest połączeniem tak spójnym, że wydaje się, jakoby te minidzieła sztuki nie mogły już nigdy więcej istnieć osobno.

Jak sugeruje tytuł, tomik zawiera w sobie utwory, które mówią o tym, co poetę zachwyca, wzrusza, inspiruje, oraz o tym, z czym nie może się pogodzić, co go drażni i budzi sprzeciw.

Wśród tematów pro pierwsze miejsce zajmuje miłość. Zbiór Plessa to swoisty hymn miłości – uczucie jest dla podmiotu (autora) drogą do szczęścia, wprowadza go w stan euforii, odmładza, pozwala przetrwać najtrudniejszy okres w życiu czy wreszcie – nadaje sens istnieniu. Miłość to troska i bliskość, ideału poeta upatruje w jedności partnerów, nieobce jej jest również pożądanie. Ale cielesność ma tutaj bardzo subtelny wymiar, jest wyważona i delikatna jak powiew rozbieranej sukienki.

Wiele utworów Pless poświęca JEJ, Joannie Kasperskiej. Bije z tych liryków spontaniczna radość, wielki szacunek, przywiązanie i wdzięczność. Poeta wspomina szczęśliwe chwile, łapie te ulotne scenki, by zachować je na zawsze. W „Pro i kontrze” jest szczególny zbiór wierszy, napisanych z myślą o przyjaciołach autora, który w m.in. w „Koncercie fortepianowym” akompaniuje miłości Jekateriny i Stanisława Drzewieckich, składa strofy dla Wojciecha Siemiona i jego małżonki.

W znakomitym wierszu „Dziecko” poeta udowodnił, że można w jednym, krótkim liryku opowiedzieć całe życie, wystarczy odpowiednio zestawić słowa:

W pierwszej dekadzie mojego życia

Bawiłem się dziecięcą mgłą

 

Ochoczo z beztroskim uśmiechem

Przebiegłem przez drugie dziesięciolecie

 

Jakby na dłużej zatrzymałem się

W trzeciej i czwartek dziesiątce

 

Wzdychającej

Rodzinnej

Ojcowskiej

(fragm.)

W przestrzeni contra znajdą się tematy smutne, kojarzone z odchodzeniem, ze zniewoleniem, ale także takie, które drażnią, np. sprawy społeczno-polityczne.  „Pro i kontra” to rozrachunek z przeszłością, zapis szczególnych (dla autora, ale i dla czytelnika zapewne też) momentów w historii z jednoczesnym pytaniem o dzisiejszą postawę człowieka, patrioty, Polaka, Europejczyka.

„Pro i kontra” to słowa – AŻ słowa, a każde naładowane ogromną dawką sentymentu, radości, wdzięczności, czasem zaś smutku, nostalgii czy buntu. Konkluzją wypływającą z tego zbioru jest nadzieja na osiągnięcie szczęścia (i wolności), budowanego przez miłość, naturę i szczerość (głównie z samym sobą). A ich wyrazem jest wspaniała poezja.

Kinga Młynarska

About the author
Kinga Młynarska
Mama dwójki urwisów na pełny etat, absolwentka filologii polskiej z pasją, miłośniczka szeroko pojętej kultury i sztuki. Stawia na rozwój. Zwykle uśmiechnięta. Uczy się życia...

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *