Lata 90-te przyniosły ogólny rozkwit w wielu dziedzinach życia, poprawiła się także sytuacja na półkach z książkami, tak księgarnianymi, jak i domowymi czy bibliotecznymi. Wydawnictwa mniej lub bardziej znane zaczęły dostarczać czytelnikom coraz to nowych tytułów, w tym antologii. Oto, co z początku tego okresu znajduje się na moich półkach:
„Makabreski” Daphne du Maurier – swego czasu, kiedy kupowałam tę książkę Wydawnictwa GiG z1990 roku w antykwariacie, nazwisko autorki pozostawało jeszcze dla mnie poniekąd nieznane, choć, jak okazało się podczas lektury, zetknęłam się już z jej twórczością. Mała, średniej jakości książeczka o nieciekawej szacie graficznej zawiera krótkometrażowe perełki literackie tejże pisarki. Niektóre z nich, jak na przykład „Ptaki” czy „Nie oglądaj się teraz”, zostały zekranizowane i zajmują znaczącą pozycję wśród największych dzieł filmowej grozy. Opowiadania Daphne du Maurier zbliżone są nastrojem i formą do utworów Roalda Dahla, tu także nierzadko zaskoczy nas puenta.
„Dama tyfusowa” Hans Heinz Ewers – lektura tej książki wydanej przez Civis-Press w 1990 roku to jedno z nielicznych moich spotkań z grozą niemiecką. Niech nikogo nie zniechęci marna szata graficzna i taka sama jakość wydania. Groza Ewersa to kawał całkiem porządnej, makabrycznej literatury. Książka zawiera także krótką notkę biograficzną i zdjęcie niesławnego autora. Wieść niesie, że „Alraune”, jedna z jego powieści, była ulubioną książką Adolfa Hitlera. Jakiekolwiek były zapatrywania Ewersa, warto zapoznać się z jego horrorami.
„Kościana ręka” Karl Hans Strobl – kolejna antologia wydawnictwa Civis-Press, rok młodsza od wyżej wspomnianej „Damy tyfusowej”. Wydanie skonstruowane podobnie – słabe graficznie i jakościowo, za to treściwe, z walorem edukacyjnym w postaci wstępu. „Kościana ręka” to kolejna możliwość zapoznania się z niemiecka fantastyką z początku XX wieku, zbiór opowiadań mrocznych, pełnych śmierci, ale okraszonych specyficznym poczuciem humoru.
„Dawka miłości. Antologia erotycznych opowiadań science fiction i horroru” – okładka tej wydanej przez Rebis w 1991 roku książki kojarzyć się może raczej z gatunkiem fantasty niż dwoma zawartymi w podtytule. Widnieje na niej urocza syrena w objęciach mniej uroczej ośmiornicy. Na okładce mamy także stosowne ostrzeżenie: Tylko dla dorosłych. Wewnątrz zestaw opowiadań autorów raczej mniej znanych, może z wyjątkiem Luciusa Sheparda, w których seks zdecydowanie gra pierwsze skrzypce. Konwencja – czy to sf, czy horror – ma charakter dekoracji. Nie wszystkie opowiadania dotyczą relacji heteroseksualnych, co na początku lat 90-tych było w Polsce niezmiernie rzadkie.
„Pokój na wieży. Opowieści wampiryczne” – czarna książka wydana w 1991 roku przez Ossolineum. Zawiera bardzo treściwy wstęp na temat istot wampirycznych oraz kształtowania się literatury grozy. Wybór opowiadań ma charakter międzynarodowy i traktuje pojęcie grozy bardzo szeroko, a więc posiada niebywałe zalety. Antologia zawiera m.in. poemat Goethego, klasyk grozy J. Sheridana le Fanu – kultową „Carmillę”- a także m. in. opowiadania Brama Stokera, Tołstoja i Gogola oraz dwa teksty rodzime autorstwa Grabińskiego i Siewierskiego. Tytułowe opowiadanie E.F.Bensona również znalazło się w zbiorze i nie mniej zasługuje na uwagę. Antologia Ossolineum to nie tylko duchowa uczta dla fanów grozy retro, ale także świetne źródło wiedzy dla filologów i wszystkich zainteresowanych zgłębianiem tematu od strony teorii literatury.
„Szepczący w ciemności” Howard Phillips Lovecraft – wydawnictwo Colibri w 1992 roku powtórzyło antologię wydaną dziewięć lat wcześniej przez Czytelnika jako „Zew Cthulhu”. Zawartość i tłumaczenie są te same, książki różnią się szatą graficzną. Colibri zapewniło książce lepszą jakość, ale mniej nastrojową okładkę. W środku najbardziej znane, najlepsze opowiadania ojca horroru. Poza tytułowym utworem, zbiór zawiera takie perły gatunku jak: „Zew Cthulhu”, „Widmo nad Innsmouth”, „Kolor z przestworzy” czy „Koszmar w Dunwich”, opowiadania niezapomniane, z którymi po dziś dzień ciężko konkurować horrorpisarzom.
„Gorętsza krew. Antologia erotycznego horroru” – rok po dawce miłości Rebis uraczył czytelników kolejną publikacją spod znaku cycków, krwi i flaków. Tym razem zawartość dużo bardziej przypomina rasowy horror, także nazwiska autorów należą do bardziej rozpoznawalnych. W tejże niezbyt interesującej pod względem graficznym książce znalazły się utwory m.in.: Richarda Laymona, Nancy A. Collins, Micka Garrisa, Grahama Mastertona czy autora słynnego cyklu fantasy „Kane”, Karla Edwarda Wagnera. Interesująca pozycja, którą warto mieć na swojej półce.
Karolina „Mangusta” Kaczkowska