PATRONAT SZUFLADY: Justyna Balcewicz „Karuzela”

Justyna Balcewicz do tej pory pisała książki dla dzieci i młodzieży, postanowiła jednak spróbować swoich sił w powieści skierowanej do innej grupy czytelników. Tak powstała „Karuzela”, opowieść o dwóch osobach żyjących w zupełnie innych czasach, a jednak dzielących te same pragnienia i problemy.

Kasia jest przeciętną współczesną dziewczyną, której życie nie układa się tak, jak planowała. Miała nadzieję, że skończone studia umożliwią jej zawodową karierę, stabilizację i dobre zarobki. Rzeczywistość okazała się jednak zupełnie inna. Gdy po raz kolejny zostaje wyrzucona z pracy, która i tak nie dawała jej ani satysfakcji, ani pieniędzy, Kasia postanawia wszystko zmienić. Rozstaje się z chłopakiem i rozpoczyna poszukiwania nowej posady. A wszystkiemu przyświeca jeden cel – stać się bogatą.
Tadzio przyszedł na świat w 1930 roku. W jego rodzinie się nie przelewało, jednak gdy w okolicy pojawił się przedsiębiorczy arystokrata, chłopak zobaczył z bliska, jak wygląda świat ludzi bogatych. Ambitny i pracowity Tadzio w dorosłym życiu znajduje dodatkową motywację, by dorobić się fortuny.

„Karuzela” Justyny Balcewicz naprzemiennie przedstawia losy dwójki głównych bohaterów, przy czym rozdziały dotyczące Kasi pisane są w narracji trzecioosobowej, a Tadzia w pierwszoosobowej. Jakby on sam opowiadał swoją wersję własnego życia, co ma dość istotne znaczenie. Nie da się ukryć, że jego opowieść jest podkoloryzowana, baśniowa i na pewno mija się z realiami historycznymi, ale za sprawą zastosowania takiego zabiegu można to autorce wybaczyć. Tadeusz pełni w powieści rolę mędrca, jednego z archetypów literatury dziecięcej. To on dzieli się doświadczeniem, wskazuje Kasi drogę i umożliwia spełnienie pragnień. Jego narracja wydaje mi się bardzo baśniowa także z tego względu, że Balcewicz wykorzystuje w niej dość znaną symbolikę. I to w dwojaki sposób – dosłowny i przenośny. Karuzela i złote rybki to oczywiście symbole zmian i nadziei na odmianę losu, ale w historii Tadeusza są realnymi przedmiotami i wpływają na jego życie w jak najbardziej dosłownym sensie.
Natomiast Kasia jest bohaterką, z którą wiele współczesnych kobiet może się utożsamić, ponieważ doświadcza problemów charakterystycznych dla dzisiejszych czasów: bezrobocia, pracy niezgodnej z ambicjami i oczekiwaniami, znużenia rutyną, presji stabilizacji, rozczarowania życiem, a wreszcie pracy w korporacji, która może i jest szansą na dobre zarobki, ale bardzo wysokim kosztem. Postacie drugoplanowe w „Karuzeli” są słabo zarysowane i funkcjonują właściwie tylko w odniesieniu do dwójki głównych bohaterów, na których skupia się cała akcja.

Głównym tematem książki Balcewicz jest poszukiwanie szczęścia. Co jednak jest jego źródłem? Tadzio i Justyna uważają, że bogactwo, i dla jego zdobycia są w stanie poświęcić naprawdę wiele. Rozgrywa się tutaj klasyczny konflikt między miłością a pieniędzmi.

Bo i ja miałem kiedyś takie pragnienia. Myślę, że każdy je ma, a na pewno ludzie, którzy w dzieciństwie zaznali biedy albo jakiegoś braku. To normalne, że chcemy dla siebie lepszej przyszłości. (…) Musi pani tylko pamiętać, że pieniądze naprawdę szczęścia nie dają. Ja byłem w swoim życiu bardzo bogaty. A jednak to nie bogactwo okazało się moim największym szczęściem… (s. 353).

„Karuzela” Justyny Balcewicz to lekka powieść obyczajowa o poszukiwaniu własnej życiowej drogi, nie zawsze trafnych decyzjach i odwiecznym wyborze między bogactwem a miłością. To dwie ludzkie historie rozgrywające się w różnych czasach, ale obracające się wokół tych samych problemów, co podkreśla ich uniwersalność.

Barbara Augustyn

Autor: Justyna Balcewicz
Tytuł: „Karuzela”
Wydawnictwo: Skrzat
Liczba stron: 432
Data wydania: 2021

About the author
Barbara Augustyn
Redaktor działu mitologii. Interesuje się mitami ze wszystkich stron świata, baśniami, legendami, folklorem i historią średniowiecza. Fascynują ją opowieści. Zaczytuje się w literaturze historycznej i fantastycznej. Mimowolnie (acz obsesyjnie) tropi nawiązania do mitów i baśni.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *