Zaaranżowane małżeństwo jako początek historii to jeden z tych motywów, który jest często wykorzystywany w opowieściach. Daje bowiem duże możliwości, ponieważ od razu umieszcza bohaterów w nowych realiach, gdzie ujawnia się ich siła bądź słabość. Tak dzieje się także w powieści „Berło Ziemi” A. C. Gaughen, pierwszym tomie serii „Żywioły”.
Główna bohaterka Shalia urodziła się i dorastała na pustyni. Sądziła, że spędzi tam całe swoje życie, jednak los zadecydował inaczej. By położyć kres krwawemu konfliktowi, dziewczyna zgodziła się poślubić Calixa, króla-boga Krain Kości. Jej małżonek i dwójka jego rodzeństwa uznawani są za wcielenie Trójlicego Boga, a najważniejszą misją Calixa jest wytępienie Żywiołów. To ludzie władający mocami związanymi z ziemią, powietrzem, ogniem i wodą. Shalia miała nadzieję, że jej małżeństwo przyniesie pokój. Szybko się jednak orientuje, że jej rola będzie bardzo trudna. Nic nie powstrzyma Calixa przed tropieniem Żywiołów, a brat dziewczyny stoi na czele rosnącego w siłę ruchu oporu. Uwięziona w centrum konfliktu Shalia odkrywa niebezpieczną prawdę o samej sobie, która może ją kosztować życie.
„Berło Ziemi” A. C. Gaughen to fantastyka z silnie rozbudowanym wątkiem miłosnym pisana z myślą o starszej młodzieży. Autorka nie unika w niej trudnych i raczej dość rzadko poruszanych w tego typu literaturze tematów, jak przemoc w związku. Bardzo mocną stroną powieści jest postać głównej bohaterki. Początkowo może wydawać się niezdecydowaną i naiwną dziewczyną, jednak z czasem ujawnia się jej mocny charakter. Historia Shalii jest tak naprawdę historią osoby tkwiącej w przemocowym związku, uwięzionej między ciągłym strachem przed bezwzględnym mężem a nadziejami rozbudzonymi jego lepszym postępowaniem. Jednak w miarę rozwoju fabuły bohaterka zaczyna dojrzewać do tego, by być królową. A to oznacza podejmowanie działań, które pomogą nie tylko jej, ale i innym kobietom. Historia zawiera wyraźny element feministyczny. Kobiety w Krainach Kości nie mogą się uczyć ani pracować. Shalia chce to zmienić i zaczyna od siebie.
Przeszłam od bycia siostrą i córką do bycia żoną, strzeżoną królową. Nie mam pojęcia, jak będzie wyglądało moje życie, (…) ale nie chcę być czymś, co będziesz chronił. Nie nauczę mojej córki, że jej jedynym wyborem jest bycie chronioną przez otaczających ją mężczyzn. Chcę stanąć obok ciebie. (…) Chcę nauczyć się z tobą walczyć (s. 430).
„Berło Ziemi” to ciekawa i spójna historia przedstawiająca drogę głównej bohaterki od nieśmiałej i dość naiwnej do pewnej i zdecydowanej walczyć nie tylko o siebie, ale i innych prześladowanych ludzi. Ponieważ autorka wybrała narrację pierwszoosobową prowadzoną tylko z perspektywy Shalii, bohaterowie drugoplanowi są zdecydowanie mniej ciekawi, bo tak naprawdę niewiele o nich wiemy.
Ważną rolę w świecie wykreowanym przez Gaughen odgrywa magia powiązana z żywiołami. Sam koncept jest dość ciekawy, niby prosty, ale dający zarazem dużo możliwości, choć pierwszy tom raczej nie dostarcza zbyt wielu odpowiedzi na temat funkcjonowania magii w tym uniwersum. Sugerowane jest, że władanie mocami żywiołów to w gruncie rzeczy przypadek, jednak nie da się ukryć, że powiązanie córki pustyni akurat z ziemią, a wyspiarki z wodą raczej niewiele ma wspólnego z losowością.
Całość czyta się szybko, ale trzeba zauważyć, że lepiej autorce wychodzą partie opisowe niż dialogowe. Fabuła poprowadzona jest zgrabnie i mimo oparcia na często wykorzystywanych motywach (jak bohaterka odkrywająca swe niezwykłe zdolności, władca prześladujący magię czy wreszcie fundamentalna dla fantasy walka dobra ze złem), parę razy potrafi zaskoczyć rozwojem wydarzeń. Gaughen zdarza się jednak wpaść w pułapkę prowadzenia historii w określony sposób, pozwalając bohaterom na ignorowanie pewnych oczywistych wydarzeń, które, przy ich inteligencji, powinni od razu wyłapać i połączyć ze sobą proste fakty.
„Berło Ziemi” A. C. Gaughen to przyjemna fantastyczna młodzieżówka, która spodoba się zwłaszcza czytelnikom lubiącym rozbudowane wątki miłosne. Warto podkreślić, że autorka zwraca uwagę na rzadko podejmowany w literaturze tego typu temat związany z przemocą domową. Bo tak naprawdę „Berło Ziemi” to trudna i pełna dramatycznych wydarzeń historia dorastania Shalii, akceptowania tego, kim się jest, i podejmowania walki o swoje prawa.
Barbara Augustyn
Autor: A. C. Gaughen
Tytuł: „Berło Ziemi”
Tytuł oryginalny: „Reign the Earth”
Tłumaczenie: Emilia Skowrońska
Cykl: „Żywioły”
Wydawnictwo: Uroboros
Liczba stron: 462
Data wydania: 2020
