One. Kobiety, które kochały pisarzy – Radosław Romaniuk

one zdjecie„One. Kobiety, które kochały pisarzy” Radosława Romaniuka to cztery opowieści o żonach słynnych pisarzy. Cztery kobiety, których życie przypadło na epokę literackiego modernizmu, a trzem z nich przyszło się zetknąć z najstraszliwszymi totalitarnymi doświadczeniami dwudziestego stulecia: komunizmem i nazizmem.

Wszystkie bohaterki wybrały na swoich życiowych partnerów nieprzeciętne postacie, wybitnych twórców, i ten wybór zdecydował o ich losach. W nich wszystkich można dostrzec symbole losów nie tylko indywidualnych, ale i zbiorowych. Heroizm, z jakim Nadieżda Mandelsztam walczyła o ocalenie spuścizny swego zmarłego w obozie męża, nie pozwolił na zapomnienie o jednym z najświetniejszych poetów w dziejach rosyjskiej literatury. Maria Kasprowiczowa, której życie jako literackiej muzy było świadomą autokreacją, zdołała utrwalić i uwiecznić legendę Jana Kasprowicza. Jej wysiłki doprowadziły do stworzenia wspaniałego literackiego muzeum, które jak chyba żadne inne oddaje atmosferę międzywojennego środowiska artystycznego. Z kolei historia Anny Iwaszkiewiczowej to zmaganie się z duchowym cierpieniem i depresją, które kładły się cieniem na życiu słynnej pisarskiej pary. Echo tej nieustannej walki o Annę, toczoną również przez Jarosława Iwaszkiewicza, znalazło się w słynnym opowiadaniu „Matka Joanna od aniołów”. W ich przypadku doszło do odwrócenia ról. To Jarosław przez lata stanowił wsparcie dla Anny, starając się ze wszystkich sił wyrwać ją z mroku urojeń i obsesji.

Najbardziej wyjątkową częścią książki jest narracja o Zofii i Lwie Tołstojach. Tutaj Romaniuk oddaje głos całej rodzinie. Losy tego niebywale skomplikowanego i bolesnego dla obojga związku opisują narracje członków rodziny: Zofii Adriejewnej, Lwa Nikołajewicza i ich dzieci.
Dzięki zapisom w dziennikach i wspomnieniach małżonków, ich dzieci oraz osób z otoczenia pisarza poznajemy historię tej paradoksalnie niezwykle bolesnej dla obojga, ale i kreatywnej relacji.

Trudno nie zastanawiać się przy tym, na ile literackie kariery pisarzy były wspierane, a nawet współtworzone przez ich partnerki. Wszystkie one posiadały nie tylko talenty, ale często i ambicje literackie. Jednak na drodze ich realizacji stały nie tylko przeszkody środowiskowe i społeczne, ale i swoista mimikra uprawiana przez wszystkie bohaterki. Większość z nich do dzisiaj jest postrzegana wyłącznie w kategorii „żona swojego męża”. Radosławowi Romaniukowi w dużym stopniu udało się odkłamać ów publiczny wizerunek.

Tytuł: One. Kobiety, które kochały pisarzy
Autor: Radosław Romaniuk
Wydawnictwo: Wilk & Król
Data wydania: grudzień 2014

About the author
Ewa Glubińska
historyczka, feministka, wielbicielka herstories pisanych przez życie i tych fikcyjnych również

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *