Instytut Wydawniczy PAX wydaje przede wszystkim książki historyczne, religijne i filozoficzne. Tym razem jednak zdecydował się wypuścić komiks, co samo w sobie już zasługuje na uwagę i… brawa. Jeśli poważne wydawnictwo bierze się za ten nadal uważany za dość niepoważny gatunek literacki, to znaczy, że dana książka/nowela graficzna charakteryzuje się zarówno pewnym potencjałem, jak i wartością dydaktyczną.
Komiks Michaela Pattona i Kevina Cannona to połączenie programu „Adam rujnuje wszystko”, kanału YouTube Wisecrack i rysunków utrzymanych w stylu Craiga Thompsona. Do pierwszego komiks jest zbliżony narracją, do drugiego treścią, do trzeciego zaś formą. Fabuła jest incydentalna, bo choć to narrator zabiera nas w podróż, bywa zaskoczony rzeczami, które mu się przytrafiają. Heraklit, gdyż to on wprowadza nas w świat filozofii, jest idealnym opowiadaczem – jako filozof orędownik zmiany i przemijania wydaje się najbardziej otwarty na stale ewoluującą naukę o wszystkim. Bo tym właśnie była u swego zarania filozofia.
Wróćmy do Wisecracka i treści – porównując komiks z popularnonaukowym kanałem, miałem na myśli podobny sposób podania wiedzy: zabawny, swobodny i lekkostrawny, chociaż bez nawiązań do popkultury. Widzę też pewne podobieństwo do metody prezentowania skomplikowanych zagadnień przez Alaina de Bottona, jednak komiks nie stara się zmotywować czytelnika do niczego więcej niż poszerzania swojej wiedzy, de Botton z kolei ma w sobie coś z coacha, co nie każdemu się podoba. Patton i Cannon przechodzą przez kolejne zagadnienia nie zawsze płynnie – po lekturze komiksu zrozumiecie, dlaczego użyłem akurat tego sformułowania – ale też nie jest to szczególnie łatwe zadanie. Pojęcia, idee i tezy przybliżone są za pomocą doskonale dobranych przykładów – wspomnę chociażby dedukcję przedstawioną jako wspinaczkę na szczyt po mozolnie wbijanych w skałę aksjomatach czy salę kinową jako uwspółcześnioną wersję jaskini Platona.
Rysunki i prezentacja to najmocniejsze strony tej pozycji. Dwudziestu trzech zachodnich filozofów, których myśli zawarte są w komiksie, nie ma tyle samo miejsca na przedstawienie swoich stanowisk, należy jednak pamiętać, że mamy do czynienia z wprowadzeniem, trudno więc, aby wszyscy byli równo potraktowani. Sama koncepcja przemierzania razem z Heraklitem rzeki kajakiem stanowi dobry punkt wyjścia do spotkań z filozofami i przedstawienia ich flagowych idei. Od strony dydaktycznej komiks jest po prostu fantastyczny i polecam go śmiało każdemu, dla kogo akademicki język i brak zrozumiałych przykładów może okazać się problematyczny przy próbach zrozumienia podstawowych zagadnień filozoficznych. Sprawić, by skomplikowane tematy wydawały się tak proste, to wbrew pozorom bardzo trudne zadanie, dlatego tym bardziej należy docenić dzieło Pattona i Cannona.
Łukasz Muniowski
Tytuł oryginału: The Cartoon Introduction to Philosophy
Scenariusz: Michael Patton i Kevin Cannon
Rysunki: Kevin Cannon
Przekład: Paweł Borkowski
Rok wydania: 2016
Wydawca: Instytut Wydawniczy PAX
