Ministerstwo Przewodnictwa uprasza o niezostawanie w kraju – Hooman Majd

MAJD_Ministerstwo_Przewodnictwa_okladkaHoomana Majda (ur. 1957)  ̶  syna zamieszkałego w Nowym Jorku irańskiego ambasadora, Nasera Majda, wnuka jednego z ważniejszych ajatollahów; pisarza i dziennikarza (publikującego m.in. dla „The Financial Times”, „Newsweek”, „The New York Observer”)  ̶  polski czytelnik zna głównie z wydanych przez wydawnictwo Karakter reportaży: „Ajatollah śmie wątpić” (2010) i „Demokracja ajatollahów” (2011). Tym razem wydarzenie narodzin syna staje się bodźcem skłaniającym Majda do przeprowadzki wraz z rodziną na rok do Teheranu, aby doświadczając prawdziwego perskiego życia, stworzyć okazję kilkumiesięcznemu Chaszajorowi do nasiąknięcia, choćby w niewielkim stopniu,  kulturą kraju pochodzenia swojego ojca. W Prologu czytelnik zostaje poinformowany, że uzyskanie obywatelstwa dla żony – cudzoziemki  ̶  i dziecka Irańczyka z mieszanego związku możliwe jest tylko w przypadku, gdy para weźmie ślub w obrządku muzułmańskim (co dla kobiety wiąże się z przejściem na islam), gdyż w Iranie jedynymi uznawanymi małżeństwami są te usankcjonowane religijnie. Tak więc, gdy po ślubie dla żony i syna autora wydane zostają irańskie paszporty (w obliczu braku irańskiej placówki dyplomatycznej przez wydział ds. irańskich Ambasady Pakistanu w Waszyngtonie), cała rodzina wyjeżdża do Teheranu, aby poznać i zrozumieć Iran.

Ministerstwo Przewodnictwa uprasza o niezostawanie w kraju to najbardziej osobista książka Majda, w której autor, występując jako obywatel Iranu patrzący na kraj z perspektywy Irańczyka, nie zaś Amerykanin o perskich korzeniach, próbuje odpowiedzieć czytelnikowi na pytania: co to znaczy być Irańczykiem w Iranie i z czym wiąże się bycie Irańczykiem. Książka ta, w porównaniu z poprzednimi pozycjami autora, stanowi zdecydowanie najbardziej osobistą narrację, zapoznającą czytelnika przede wszystkim z zawiłościami mentalności irańskiej, które ujawniają się w życiu codziennym. Wydarzenia polityczne, owszem, wzmiankowane są na kartach książki, niemniej jednak mają one charakter tła, nie centrum reportażu.

W niniejszej książce autor dokonuje wyczerpującej analizy sprzeczności charakterystycznych dla kultury perskiej (np. Irańczycy charakteryzują się poczuciem wyższości i niższości jednocześnie; jako muzułmański kraj czczą arabskich proroków i świętych, jednak samych Arabów uważają za gorszych od siebie); sprzeczności, które być może w innym kraju nie zdołałyby współistnieć, w Iranie jednak paradoksalnie współgrają ze sobą, tworząc „irańskość”.

Irańczyk z książki Ministerstwo Przewodnictwa uprasza o niezostawanie w kraju to człowiek rozmiłowany w poezji i pięknie, charakteryzujący się skłonnością do przesady i poczuciem przynależności do ojczyzny (niezależnie od warunków i sytuacji, jakie w niej panują), z trudem znoszący krytykę własnego kraju (na co nie pozwala mu słynna perska duma: qorur), ceniący wartości rodzinne, przywiązany do honoru w relacjach społecznych i biznesie, szanujący starsze osoby, pragnący w oczach cudzoziemca pozostać tajemnicą, mieniący się wynalazcą wszystkiego, co na świecie dobre czy ciekawe, i często zachowujący stoicki spokój w obliczu ważnych wydarzeń medialnych, wychodząc z założenia, że „i tak się nic nie stanie…”, a życie płynie własnym torem.

Z najnowszej publikacji Hoomana Majda dowiemy się m.in.: czy w Iranie można dostać produkty organiczne, dlaczego życie jest wg Irańczyków zawstydzające, co to jest fozuli, jaką rolę w irańskiej mentalności pełni qahr – dąsanie się, jak wynająć mieszkanie w stolicy i  dlaczego praktyczna wiedza o zasadach poruszania się na ulicy jest w Teheranie ważniejsza od ukończenia kursu prawa jazdy.

Ministerstwo Przewodnictwa uprasza o niepozostawanie w kraju to godna polecenia lektura, rozbudzająca ciekawość wobec paradoksów Iranu, wyjaśniająca wiele, a zarazem pozostawiająca czytelnika z wieloma pytaniami, a wśród nich tym najważniejszym:

Skoro kluczem do zrozumienia Iranu nie jest ani tradycja, ani nowoczesność, gdzie możemy szukać klucza do zrozumienia Iranu?

Dorota Słapa

Autor: Hooman Majd

Tytuł: Ministerstwo Przewodnictwa uprasza o niezostawanie w kraju

Wydawnictwo: Karakter

Ilość stron: 369

Ocena: 5/5

About the author
Dorota Słapa
Dorota Słapa. Rocznik 1984. Iranistka z wykształcenia i zamiłowania. Absolwentka Wydziału Orientalistycznego UJ. Doktorantka historii Iranu na Uniwersytecie Teherańskim. Tłumaczka języka perskiego. Skoncentrowana przede wszystkim na współczesnej literaturze perskiej, którą pragnie przybliżać polskiemu czytelnikowi. Jej przekłady ukazały się m.in. w „Biuletynie Iranistycznym” (nr.1/2010) oraz na stronach: www.literaturaperska.com i www.artpapier.com Artykuły poświęcone twórczości irańskich pisarek, takich jak: Zoja Pirzad, Fariba Vafi i Goli Taraghi publikowała m.in. na perskojęzycznej stronie: www.antropology.ir oraz w „Oriencie” nr.1(13)2013. Obecnie pracuje nad przekładem zbioru opowiadań "My jesteśmy tutaj” autorstwa kurdyjskiego pisarza, Beroża Akreji. Pisze poezje po persku i po polsku.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *