„Marionetki” Pawła Jaszczuka to kolejna część przygód dziennikarza Jakuba Sterna. Książka utrzymana jest w stylu kryminału retro, autor zabiera nas na ulice przedwojennego Lwowa. I trzeba przyznać, że robi to nadzwyczaj umiejętnie, ani przez moment nie dając czytelnikowi o tym zapomnieć. Przedwojenny Lwów nie jest bowiem tylko tłem powieści. Miasto tętni życiem, mieszkańcy porozumiewają się stosując lokalną gwarę, na afiszach wiszą zapowiedzi imprez kulturalnych, po brukowanych drogach poruszają się dostojnie samochody…
Jakub Stern, dziennikarz rubryki kryminalnej w lokalnej gazecie, o zbrodniach nie tylko pisze, ale również stara się je wyjaśnić. Powoduje to powstanie konfliktów z miejskim komisarzem policji, ale też wpływa na życie rodzinne bohatera, a także zawodowe. Jego kłopoty potęguje fakt, iż nie jest on superdetektywem znanym z kart powieści kryminalnych, tylko zwykłym człowiekiem, mającym problemy osobiste zarówno związane z rodzicami i bratem, jak i swoim małżeństwem. W dodatku pojawiają się niespodziewane problemy w pracy, a komisarz Zięba niespodziewanie z dobrego przyjaciela staje się niemalże wrogiem. Stern, będący tylko dziennikarzem śledczym lokalnego „Kuriera” zostaje w obliczu zbrodni całkiem sam, bo nawet jego współpracownicy zaczynają grać na swoje konto.
Powieść zaczyna się intrygująco, od znalezienia bezgłowych zwłok, które – jak się okazuje – należą do znanego Sternowi kasjera. A później jest jeszcze bardziej klimatycznie, kiedy nasz detektyw amator wraz koleżanką znajdują pokój z tajemniczymi marionetkami. Świetna scena, choć niestety zawartość jednej z marionetek, przypadkowo znaleziona przez Sterna, trochę burzy logikę wydarzeń. Zbyt jest to piękne, by mogło się wydarzyć naprawdę.
Trochę szkoda, że książka nie jest klasycznym, obfitującym w niespodziewane zwroty akcji kryminałem. Tożsamość mordercy poznajemy stosunkowo szybko, co w tego typu książkach jest niestety wadą. I nawet sprawnie poprowadzona końcówka nie ratuje tutaj odczuć wielbicieli klasycznych kryminałów, w których zbrodniarza poznajemy dopiero na kilku ostatnich stronach. Jakub Stern to postać niewątpliwie sympatyczna, ale też strasznie nieporadna. Zdecydowanie lepsze wrażenie sprawiła na mnie jego obrotna współpracownica, Wilga de Brie i szczerze żałuję, że to nie ją autor uczynił postacią pierwszoplanową.
Dlaczego warto sięgnąć po tę książkę? Choćby dla, wspomnianego przez mnie, niesamowitego klimatu przedwojennego Lwowa. Paweł Jaszczuk zadbał nawet o to, by zamieścić na końcu książki słownik lokalnej gwary, Także dla subtelnego, nieco ironicznego poczucia humoru autora no i niezłego warsztatu, a także dość oryginalnie przedstawionej końcówki. Jest to książka, która powinna być lekturą obowiązkową dla tych, którzy przeczytali poprzednie tomy serii, myślę, że również ci, którzy z twórczością autora spotkali się po raz pierwszy z chęcią poznają poprzednie przygody dziennikarza-detektywa. Oczywiście traktując tę książkę jako powieść sensacyjną, a nie rasowy kryminał.
Robert Rusik
Tytuł: „Marionetki”
Autor: Paweł Jaszczuk
Wydawnictwo: Prószyński i S-ka
Data wydania: 2012
Liczba stron: 344
