W tej niewielkiej książce udało się autorowi zmieścić niezwykłe bogactwo ludzkiego życia, jego skomplikowanie oraz refleksje nad człowieczym losem. „Majsterka” – powieść nagrodzona Pulitzerem – to niezwykle męska narracja. Paul Harding w rodzinnej opowieści przyjrzał się relacjom pomiędzy mężczyznami oraz ich samotności, która przechodzi z pokolenia na pokolenie niczym uszkodzony gen.
Nie jest to oczywiście samotność rozumiana w dosłowny sposób. Mężczyźni z trzech pokoleń – bohaterowie Hardinga – posiadali rodziny: żony, dzieci, wnuki. Tę męską genealogię poznajemy poprzez wspomnienia George’a Crosby’ego, który jest umierający i przez ponad sto godzin przed śmiercią wspomina nie tylko swoje życie, ale także ojca oraz dziadka. Każdy z nich jest postacią, wokół której można by zbudować oddzielną narrację, spojoną z pozostałymi wątkiem odejścia. Mężczyźni w tej rodzinie bowiem odchodzą na różne sposoby: dziadek – kaznodzieja popada w obłęd, ojciec któregoś dnia znika. Główny bohater próbował żyć inaczej, jednak i on uciekł – jako zegarmistrz spędzał godziny nad ulubionymi przedmiotami.
I to właśnie czas – obok kwestii męskości i ojcostwa – jest chyba najważniejszym zagadnieniem w tej książce. Umierającego George’a otaczają zegary, ich tykanie towarzyszy mu w odliczaniu ostatnich godzin. Tak jak dawniej panował nad nimi, regulował ich pracę, dziś stara się zarządzać momentem swojej śmierci. Chciałby jej uciec, przedłużyć swoją egzystencję, boi się. Podróż w przeszłość jest swego rodzaju ratunkiem – powrót do dzieciństwa, do losu przodków pomaga trzymać się życia.
George jednak nie znajdzie ukojenia we wspomnieniach, nie ma w nich ocalenia, jest smutna prawda o fatalizmie ludzkiego losu, o braku wpływu na jego przebieg, a także o tym, jak często chęci i marzenia zupełnie nie mają możliwości spełnienia się. Cała „Majsterka” zresztą niesie ze sobą pesymistyczną konkluzję na temat ludzkiej egzystencji, która zmierza jedynie do zniknięcia. Wstrząsające opisy umierającego bohatera, jego ciała, które w żaden sposób nie pasuje do jasnego, refleksyjnego umysłu, robią ogromne wrażenie.
Paul Harding, dzięki stonowanemu językowi, oszczędnym środkom wyrazu, powolnej narracji, zmusza nas do refleksji. Sami szukamy własnych sensów i do opowieści o bohaterach „Majsterki” nakładamy własne klisze.
Tytuł: Majsterka
Autor: Paul Harding
Tłumaczenie: Maciej Nowak-Kreyer
Wydawnictwo: W.A.B.
Premiera: 17 czerwca 2015
