O tym, jak rośnie popularność sag na rodzimym rynku, pisałam całkiem niedawno. Jeszcze nie zdążyłam ochłonąć po poprzedniej książce, a już mam w rękach kolejną z tego gatunku. „Trzy odbicia w lustrze” to historia trzech kobiet połączonych więzami krwi, ale największą ciekawość budzi fakt, że kreacje bohaterek stworzone zostały męskim piórem.
Klamrą spinającą fabułę jest postać Anny, która będzie opowiadać tę niełatwą historię rodziny tylko po to, by wyjaśnić lekarzowi prowadzącemu przypadek swojego byłego partnera – z jakiego powodu pacjent ryzykował życie, nurkując na niebezpiecznych wysokościach. Jednak fakt, że bohaterka odtwarza losy przodków, nie znaczy, że cała powieść utrzymana jest na jednym poziomie. Dużym plusem Zbigniewa Zborowskiego jest prowadzenie narracji, zróżnicowane na wszystkich trzech etapach fabuły.
Zosia, pierwsza bohaterka, będzie zmagać się z konsekwencjami swojej naiwności i zauroczenia, a zadanie znacznie utrudni jej wybuch II wojny światowej. Kobieta odznacza się jednak ogromną siłą charakteru, poza tym może liczyć na pomoc Witka, który pojawia się zawsze wtedy, gdy ukochana potrzebuje pomocy. Córka Zosi, Wanda, również nie ma łatwego życia – trudne relacje z matką, traumatyczne wspomnienia z dzieciństwa, wreszcie zachłyśnięcie się ideologią (ofiara indoktrynacji) i koszmarny los żony. Wanda nie powiela błędów matki, nie stąpa po jej śladach, wiedzie zupełnie inne życie, różni się od Zosi charakterem, sposobem bycia, pragnieniami. Kobiety mają jednak coś wspólnego – obie nieustannie walczą o byt. Do tej dwójki dołącza Anna, przedstawicielka kolejnego pokolenia. Córkę Wandy łączy z matką i babką popełnianie życiowych błędów i próba stawienia czoła konsekwencjom wyborów.
„Trzy odbicia w lustrze” to ponad siedemdziesiąt lat polskiej historii. Zborowski prowadzi swoje bohaterki przez burzliwe, najtrudniejsze, ale i najciekawsze lata. Pokazuje, że w każdych czasach życie nie jest proste, zawsze trzeba walczyć, bo ciągle czyha niebezpieczeństwo (które najczęściej ma źródło w nas samych). Lata wojny i okupacji to najlepsza część książki. Najgorzej wypada współczesność. Być może to wina naszych czasów, że nie są już tak ciekawe, że ludzie tacy bez wyrazu, papierowi…
Obok wątków historycznych, politycznych, tak bardzo realnych, istnieją te, w których pobrzmiewają echa fantastyczne, przesądy, zabobony, uroki i klątwy. To jedna z cech wyróżniających tę powieść. Kolejną są świetne opisy. Mocne, realistyczne, brutalne, wstrząsające, a wszystko z wyczuciem, umiejętnością, a nawet pewnego rodzaju lekkością. Najmocniejsze przeżycie jednak pisarz zaserwował, totalnie zaskakując czytelnika. O ile główny motyw (po co nurkował Bartek?) jest czytelny jeszcze przed zakończeniem, tak w międzyczasie autor wprawi w osłupienie najbardziej czujnego odbiorcę. I mimo iż od początku czujemy, że coś tu nie gra, to i tak damy się wywieść w pole.
Polecam nie tyko miłośnikom sag. Zachęcam do przeglądania się w powieściowym lustrze Zborowskiego, bo niewykluczone, że gdzieś, w którymś motywie wyraźnie odbije się coś, co jest nam bliskie.
Kinga Młynarska
Ocena: 4 / 5
- Tytuł: Trzy odbicia w lustrze
- Autor: Zbigniew Zborowski
- Okładka: miękka
- Liczba stron: 416
- Data wydania: 2014
- Wydawnictwo: Zysk i S-ka
