Na okładce widzimy dwie kobiety, z których jedna wygląda jak mężczyzna. Ubrana jest w garnitur, koszulę, ma krótko ścięte włosy. Zdjęcie to jest autentyczne – wykonał je w 1932 roku w klubie Le Monocle węgierski fotograf Gyula Halasz Brassai. Ową niezwykle – jak na tamte czasy – wyglądającą kobietą jest Violette Morris, kierowca rajdowy, a potem współpracownica gestapo w okupowanej Francji, zastrzelona przez ruch oporu w 1944 roku. Jednak „Klub Kameleona, Paryż 1932” Francine Prose nie jest biografią Morris, ale fabularną opowieścią o niezwykłych czasach, inspirowaną nieprawdopodobnym życiorysem.
Autorka oddaje głos wszystkim niemal bohaterom narracji o Paryżu sprzed wojny i z czasów jej trwania. Możemy więc przeczytać listy fotografa – Gabora Tsenyi do rodziców mieszkających na Węgrzech, fragmenty prozy jego przyjaciela, Amerykanina Lionela Maine, wspomnienia dwóch kobiet życia Węgra: jego narzeczonej, a później żony – Suzanne Dunois oraz przyjaciółki i protektorki – baronowej Lily de Rossignol. Wszyscy oni, a także Louissiane Villars, spotykają się w klubie Kameleon, miejscu pełnym homoseksualistów, transseksualistów oraz innych odrzuconych przez życie rozbitków.
Villars, której pierwowzorem była Morris, to główna bohaterka tej książki. Choć sama nie jest dopuszczona do głosu, poznajemy jej życie dzięki fikcyjnej biografce, której oczami śledzimy los odrzucanej przez całe życie osoby. Najpierw pozbywają się jej rodzice, potem kolejne kochanki, a także ojczyzna, która zabiera jej prawo jazdy z powodu stroju i zachowania (kobieta przechodzi mastektomię, by piersi nie przeszkadzały jej w prowadzeniu samochodu wyścigowego). To wszystko doprowadza ją do kolejnej kobiety, ale i mężczyzny, który całkowicie zmieni jej życie. Inge zabiera Louissiane na przyjęcie i poznaje z Hitlerem. Zainteresowanie, jakim wódz ją darzy, oraz romans z Niemką wystarczą, by Villars zgodziła się na współpracę z gestapo i zdradę swojego państwa, a także na przesłuchiwanie Francuzów i Francuzek metodą, z której potem stanie się słynna.
„Klub Kameleona, Paryż 1932” to jednak nie tylko próba odpowiedzi na pytanie o wybory Villars (Morris), ale i niezwykły obraz Paryża sprzed wojny. To miasto pełne cudzoziemców, którym bieda zupełnie nie przeszkadza tworzyć i szczęśliwie żyć. Prose stworzyła powieść pełną emocji. Są tu i zdrady, i sztuka, i wojna. Dzięki oddaniu narracji kilku osobom możemy poznać każde znaczące wydarzenie z wielu punktów widzenia. Znakomita proza o niezwykłych ludziach i niesamowitych czasach.
Tytuł: Klub Kameleona, Paryż 1932
Autorka: Francine Prose
Tłumaczenie: Anna Gren
Wydawnictwo: W.A.B.
Premiera: 3 lutego 2016
