„Ja śpiewam, a góry tańczą” Irene Solà

Bohaterami tej narracji są góry, duchy, ludzie, zwierzęta, rośliny, a nawet chmury. Dzięki temu Pireneje zyskują aurę niezwykłości i odwieczności. Historia gór jest nie tylko prehistorią, liczoną w milionach lat, ale i teraźniejszością. To na kanwie niezwykłej i surowej przestrzeni Solà buduje narrację opartą o przeplatające się opowieści poszczególnych bohaterek i bohaterów. Miesza przy tym czasy, porządki i światy. Oddaje głos umarłym i milczącym: oś narracji stanowią dzieje zabitego w górach przez piorun pirenejskiego rolnika-poety Domèneca, jego oszalałej z bólu po stracie towarzysza życia żony Sió oraz ich dwojga dzieci: Mii i Hilariego.

Hilari również padnie ofiarą fatum, zabity przez przypadek na polowaniu przez swojego najlepszego przyjaciela. W innych opowieściach przewijają się historie kobiet, które stały się ofiarami katalońskich polowań na czarownice, okaleczonej w czasie hiszpańskiej wojny domowej Evy lub zagubionego w lesie jelonka. W ten sposób kataloński realizm magiczny zmienia się w opowieści o traumach, historycznych krzywdach, klęsce przyrody w starciu z ludzką ekspansją. Ludzie i ich okrutna wojna domowa także górom zafundowały złą pamięć i poraniły przestrzeń Pirenejów. W ziemi tkwią odłamki, stare pociski, ludzkie szczątki. Wszystko to ma także inny, bardziej metafizyczny wymiar. Góry istnieją niezależnie od ludzi, stanowiąc dla nich zagrożenie, ale czasami oferując szansę ucieczki.
Poetycka i polifoniczna proza autorki stwarza mistyczną przestrzeń, w której wszystko jest ze sobą powiązane, współistniejące i wywierające wpływ na losy bohaterów, niejednokrotnie determinując ich przyszłość. Całą egzystencję jednoczy cykl narodzin, życia i śmierci. Solà opowiada historię gór i ich mieszkańców, obejmującą pamięć stuleci, epok geologicznych, konfliktów politycznych i związków z naturą. Tak skonstruowana narracja niesie za sobą radość z odkrywania kolejnych jej poziomów: od chmur burzowych i saren po duszki wodne i trzystuletnie duchy, których głosy ujawniają własny punkt widzenia. Autorka czerpie w tym wypadku z legend i ludowych opowieści, których światy zapełnione są przez duchy, wodne panny i czarownice.
Opowieść Irene Solà jest niewątpliwie niezwykłą poetycką narracją, której udaje się opisać złożoność naszych mikroświatów i sposób ich pojmowania. Każdy inaczej wyjaśnia to samo miejsce, moment i czas. To postrzeganie rozszerza się bardziej, jeśli zarzucimy naszą antropomorficzną perspektywę.
Wielogłos opowieści pozwolił autorce postawić pytanie o to, kto potrafił opowiedzieć swoją historię, a kto nie. Jakie perspektywy, opinie, poglądy na świat przetrwały i dotarły do nas i naszych czasów, a które zignorowano bądź nie wysłuchano wystarczająco uważnie.

Współpraca reklamowa z Wydawnictwem Czarne.

Ewa Glubińska

Tytuł: Ja śpiewam, a góry tańczą
Autorka: Irene Solà
Tłumaczenie: Barbara Bardadyn
Wydawnictwo: Czarne
Rok wydania: 2023

About the author
Ewa Glubińska
historyczka, feministka, wielbicielka herstories pisanych przez życie i tych fikcyjnych również

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *